در این شب همچنین نادره رضایی معاون امور هنری وزیر فرهنگوارشاد اسلامی به همراه احمد مسجدجامعی وزیر پیشین فرهنگ و عضو سابق شورای شهر «ترانههای قدیمی»؛ نمایشی از موسسه نابینایان بصیر را برای تماشا انتخاب کردند. آنها برای تماشای این نمایش به همراه اتابک نادری سرپرست ادارهکل هنرهای نمایشی به تالار محراب رفتند.
برگزاری چهارمین و آخرین شب از سلسله نشستهای «بررسی مسائل توسعه تئاتر در ایران» و دومین شب از کارگاه آموزشی «شیوههای معاصر اجرا» با تدریس سِریجیت رامانان بازیگر، کارگردان و مدرس تئاتر از هند ازجمله دیگر خبرها بود. همچنین اعلام نامزدهای دو بخش نمایشهای خیابانی و بهعلاوهفجر۱ آغازی بود بر پایان کار جشنواره. پایانی که عصر امروز، شنبه ۱۳ بهمنماه با برگزاری آیین اختتامیه و معرفی برگزیدگان بخش مسابقه در تالار وحدت رقم خواهد خورد.
دهمین شب از چهلوسومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر به سیاق نامگذاری شبهای این رویداد از سوی دبیرخانه به نام مفاخر هنر ایران، شب حمید سمندریان نام گرفت.
دیدار با مسعود پزشکیان
دهمین شب از چهلوسومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر با جلسه دیدار رئیس دولت چهاردهم، مسعود پزشکیان با اعضای شورای سیاستگذاری جشنوارههای فجر همراه بود. جلسهای که اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره چهلوسوم تئاتر نیز در آن حضور داشتند. در بخشی از این جلسه، رئیسجمهور تولد اکبر زنجانپور را که در مراسم افتتاحیه جشنواره تئاتر فجر برگزار شد، تبریک گفت.
برخی از مسائل مورد اشاره هنرمندان در این دیدار درخواست رفع ممنوعالکاری و مشکلات قضایی برخی هنرمندان، مقرراتزدایی از حوزه هنر، انتقاد از کمتوجهی به تئاتر و مشکلات آن، انتقاد از حضور پررنگ اهالی سیاست در عرصههای فرهنگیوهنری و… بود.
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز از رئیسجمهور خواست کارگروه اقتصاد و فرهنگ را در دولت تشکیل دهد. مسعود پزشکیان در بخشی از صحبتهای خود با اشاره به این که هیچ حرفی را نمیتوان به زور به جامعه تحمیل کرد، عملکرد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را نشاندهنده همراهی و رویکرد همدلانه دولت چهاردهم با هنرمندان دانست.
از معاون هنری و وزیر پیشین تا مدیر روایت فتح
دهمین شب از جشنواره چهلوسوم با حضور نادره رضایی معاون امور هنری وزیر فرهنگوارشاد اسلامی، احمد مسجدجامعی وزیر پیشین فرهنگ و عضو سابق شورای شهر و سردار علی مقواساز مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت فتح، برای تماشای تئاتر همراه بود. در این شب نادره رضایی همراه با احمد مسجدجامعی و اتابک نادری سرپرست ادارهکل هنرهای نمایشی با حضور در تالار محراب به تماشای نمایش «ترانههای قدیمی» نشستند.
«ترانههای قدیمی» براساس نمایشنامهای از محمد رحمانیان به کارگردانی رعنا زارعپور در بخش بهعلاوهفجر۲ جشنواره روی صحنه رفت. این نمایش به عنوان کاری از موسسه نابینایان بصیر آذرماه سال جاری در هفتمین جشنواره منطقهای تئاتر افراد دارای معلولیت؛ «طلوع» در مجتمع فرهنگی هنری تبریز اجرا شد و مورد تحسین و تمجید داوران جشنواره و حاضران در سالن قرار گرفت. در این شب همچنین مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت فتح با حضور در مجموعه تئاتر شهر به بررسی جایگاه و اهمیت بخش ویژه جشنواره امسال با عنوان «مقاومت (غزه)» پرداخت.
تئاتر در تقاطع رگولاتوری و نظم خودانگیخته
دهمین شب از چهلوسومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر با چهارمین و آخرین شب از سلسله نشستهای «بررسی مسائل توسعه تئاتر در ایران» همراه بود. سعید اسدی و بهزاد آقاجمالی سخنرانان این نشست بودند که با عنوان «نظم خودانگیخته تئاتر، توسعه مستقل و نسل جدید» در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.
سعید اسدی در بخشی از این نشست با اشاره به این که تئاتر در تقاطع رگولاتوری و نظم خودانگیخته قرار دارد گفت: «از یکسو، نهادهای رسمی تلاش میکنند تئاتر را در قالبهای مشخص کنترل و هدایت کنند و از سوی دیگر، هنرمندان مستقل در پی خلق ساختارهای جدید و فرار از چارچوبهای ازپیشتعیینشده هستند. این منازعه، همانند بسیاری از تحولات اجتماعی، پویا و مستمر است و در نهایت، مسیر آینده تئاتر را رقم خواهد زد.»
بهزاد آقاجمالی نیز با اشاره به وقایع پاییز ۱۴۰۱ گفت: «پس از آن اتفاقات شاهد بودیم که بسیاری از هنرمندان رشتههای دیگر به عرصههای رسمی بازگشتهاند و تحت نظارت دولت فعالیت کردند. درحالیکه در حوزه تئاتر، هنوز گروههایی هستند که ارزشهای زیباییشناختی خاص خود را دنبال و مستقل از ساختارهای رسمی عمل میکنند. این جریان روی نسل جدید، بهویژه دانشجویان، تأثیر جدی گذاشت. به طوری که برخی از آنها نیازی به تأیید رسمی احساس نمیکنند.»
از ترور تا اشتراکی
شب دهم جشنواره همچنین با اجرای ۷ نمایش در بخش صحنهای، ۶ نمایش در بخش خیابانی و یک نمایش، جز «ترانههای قدیمی» در بخش بهعلاوه فجر۲ همراه بود. در این شب، نمایش «ترور» براساس نمایشنامهای از فردیناند فون شیراخ با ترجمه مهدی سردانی به کارگردانی ابراهیم امینی دومین اجرای خود را در تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر پشت سر گذاشت. این مجموعه در تالار چهارسو میزبان «راز بقا» به نویسندگی یوسف میرزایی و آویدا امیری با کارگردانی آویدا امیری از کرج بود. نمایشهای «مکاشفه از نزدیک» به نویسندگی علی شمس با کارگردانی نسرین بختپور در تالار سایه و «رومئو و ژولیت» به نویسندگی دانیان احمدزاده، احمدرضا علینژاد و آرمین حمدیپور از شیراز در تالار قشقایی روی صحنه رفتند.
کارگردانی این نمایش را آرمین حمدیپور بر عهده داشت. «زنان آوینیون» به نویسندگی و کارگردانی حسن معینی در تالار مولوی، «اشتراکی» به نویسندگی و کارگردانی مرتضی شاهکرم در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر و «شاعر شهر» به نویسندگی و کارگردانی نشاط میرمهدی در تالار حافظ دیگر نمایشهایی بودند که در این شب اجرا شدند. «کالبدشکافی یک نامه ساده»، «جهان با من بمیر»، «کلوخ» و «ماهی قرمز» نمایشهای خیابانی اجرا شده در دهمین شب از جشنواره چهلوسوم در محوطه مجموعه تئاتر شهر بودند.
پهنه رودکی نیز همچون شبهای پیشین میزبان گروه اجرایی روس بود؛ «اتنو» و «البسته» به کارگردانی شیشکینا انایوریونا دو نمایشی بودند که از کشور روسیه به جشنواره آمدند. «کارما» به نویسندگی و کارگردانی حسین قاسمی و رضا محمدیان هم در فرهنگسرای رازی اجرا شد. در بخش بهعلاوهفجر۲، مختص هنرمندان دارای معلولیت، جز نمایش «ترانههای قدیمی»، «فخرالزمان» به نویسندگی ابراهیم عادلنیا و کارگردانی اصغر محمدی در تالار محراب روی صحنه رفت.
دیگر خبرهای آخرین روز از چهلوسومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر برگزاری دومین جلسه از کارگاه آموزشی «شیوههای معاصر اجرا» با تدریس سِریجیت رامانان بازیگر، کارگردان و مدرس تئاتر از هند بود. این کارگراه از پنجشنبه، ۱۱ بهمن در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر آغاز شد و تا شنبه، ۱۳ بهمن ادامه خواهد داشت. اعلام نامزدهای دریافت جایزه در بخش نمایشهای خیابانی و همچنین بخش بهعلاوه فجر۱ دیگر خبری بود که در مورد جشنواره منتشر شد. جشنوارهای که آیین اختتامیه آن، امروز، شنبه ۱۳ بهمنماه، از ساعت ۱۸ و ۳۰ دقیقه در تالار وحدت برگزار میشود. این آیین با معرفی برگزیدگان بخشهای مسابقه در بخشهای تئاتر صحنهای، تئاتر خیابانی، دیگرگونههای اجرایی، بهعلاوه فجر۱، بهعلاوه فجر۲، مکتب سرباز وطن، آستان قدس رضوی، پخش کلیپ و… همراه خواهد بود.
چهلوسومین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر از سوم تا دوازدهم بهمنماه به دبیری خیرالله تقیانیپور برگزار شد.