سینمایی نیوز
  • امروز : چهارشنبه, ۱۸ تیر , ۱۴۰۴
  • برابر با : 12 محرم 1447
  • و : Wednesday, 9 July , 2025 می باشد
کل 10501 امروز 0

خبر فوری

بازیگران و عوامل «یک خراش کوچک» معرفی شدند نمایش «نزیسته» در خانه نمایش دا اجرا می‌شود دیدار مدیرکل هنرهای نمایشی با رضا بابک، در روز ادبیات کودک و نوجوان کدام فیلم‌ها این هفته راهی اکران می‌شوند؟ بهروز غریب‌پور خبر از اجرای اپرای عروسکی «عاشورا» داد بازدید مدیرکل هنرهای نمایشی از تالار هنر سینما سیار انجمن سینمای جوانان ایران، پیام‌آور شادی و امید برای کودکان در روزهای مقاومت عکس/ صفحه نخست روزنامه‌های سه‌شنبه ۱۷ تیر ۱۴۰۴ قدردانی هیات نظارت بر مطبوعات تفریح مشهدی‌ها در جنگ 12 روزه سعید اسدی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران شد ۶ شب تعزیه و مرثیه‌خوانی در باغ کتاب تهران نمایش فیلم «دلشکسته» در موزه سینما «آخرین کوسه نهنگ» جایزه ویژه هیات داوران را گرفت امضای تفاهم‌نامه همکاری میان موزه سینما و انجمن صنفی عکاسان سینما جشنواره انیمیشن های سینمایی سومین هفته تابستانی شبکه کودک و امید محمد حمیدی مقدم دبیر جشنواره نوزدهم «سینماحقیقت» شد موافقت شورای پروانه فیلمسازی غیرسینمایی با ساخت 4 فیلم‌نامه احمد عربانی در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد فراخوان مسابقه روایت‌نویسی «به نام وطن» منتشر شد موافقت شورای پروانه فیلمسازی سینمایی با ساخت 3 فیلم‌ آغاز اکران آنلاین مستند «قوی‌دل» در «هاشور» تمدید نهایی ثبت نام در هجدهمین رویداد ملی موسیقی جوان وداعی باشکوه با «مقتل‌خوانی» در شب پایانی علی اکبر قدوسیان، تعزیه‌خوان پیشکسوت درگذشت اکران مستندی از پرویز جاهد عکس/ صفحه نخست روزنامه‌های دوشنبه ۱۶ تیر ۱۴۰۴ آخرین نمایشنامه‌خوانی«خیمه هنر» در تالار سایه برگزار شد هنر آیینی آرامش روحی و اجتماعی به جامعه تزریق می‌کند بازگشایی سینماهای سراسر کشور از ۱۶‌ تیرماه ۲ فیلم سینمایی در قاب شبکه نمایش آلبوم مقتل‌خوانی رونمایی می‌شود به تماشای شکوه اتحاد ایرانی در شب تاسوعای حسینی اعلام برنامه‌های «خیمه هنر» در شب دهم مواظب باشیم دستاورد نبرد ۱۲ روزه از یادمان نرود سیامک تقی پور درگذشت «نقل سرخ» آرش عباسی در تئاترشهر خوانده می‌شود خوانش نمایشنامه‌ای از داوود فتحعلی‌بیگی در تئاترشهر عبدالجبار کاکایی در تاسوعای حسینی به «خیمه هنر» می‌آید تئاتر کمک می‌کند تالمات ناشی از فجایع جنگ کاهش یابد فیلم‌های شبکه نمایش در تاسوعا و عاشورای حسینی نمایشنامه‌ «پل» با نگاهی متفاوت به واقعه عاشورا در تالار سایه خوانش می‌شود از عزاداری بوشهری‌ها در پهنه رودکی تا «پل» محمد رحمانیان در تئاتر شهر بازگشت فروش سینما به روال قبل؛ تنوع ژانر لازم است خیمهٔ هنر به افزایش تاب‌آوری کمک می‌کند/ تأثیر هنر در موضوعات معنوی جامعه نیازمند ترمیم روحی و بازگشت به زیست روزمره است دیدار مدیرکل جدید هنرهای نمایشی از مجموعه تئاترشهر گیشه سینماها با کدام فیلم‌ها جان دوباره گرفته‌اند؟ یادبود بامداد بیات برگزار شد/ حضور مدیرکل دفتر موسیقی در مراسم «مجلس غریب تنهایی» با خوانش رحمت امینی در شب هفتم «خیمه هنر»

4

نگاهی به سینمای سعید روستایی

  • کد خبر : 42519
  • ۰۶ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۶:۰۰
نگاهی به سینمای سعید روستایی
اتفاقی که درباره «زن و بچه» در جشنواره کن افتاد اما چه بود؟ روستایی با هجمه روبه‌رو شد که چرا با مجوز رسمی فیلم ساختی و یا چرا بازیگران زن فیلم همان اندک ملاحظات فعالیت در داخل ایران را رعایت کرده‌اند...
سینمایی نیوز، محمدرضا دلیر: منتقدان فرانسوی در جریده‌های سرشناسی چون «کایه‌دوسینما»، «پوزیتیف»، «تله‌راما» و… درمجموع «زن و بچه» سعید روستایی را متوسط ارزیابی کردند و برخلاف پیش‌بینی منتقدان رسانه‌های انگلیسی «پریناز ایزدیار» هم دستش از جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره کن کوتاه ماند.

البته این اتفاقی مرسوم و رایج در فستیوال‌های هنری است و ما قرار نیست با ارسال هر فیلم از کشور خود به این جشنواره‌ها انتظار کسب جایزه داشته باشیم. تصمیماتی که داوران بنا به تفکری که آن‌ها را هدایت می‌کند تابع مسائل درون‌متنی و فرامتنی مختلفی‌ است و ممکن است یک اثر باوجود ارزش‌های زیبایی‌شناسانه بدون هیچ‌دستاورد خاصی از پرده «کن» و امثال آن پایین بیاید، اما قضیه سعید روستایی و چهارمین فیلمش اندکی متفاوت است.
فیلم او با دریافت پروانه ساخت از وزارت ارشاد به مرحله تولید رسیده و به‌زودی به اکران عمومی می‌رسد. پس از نظر اپوزیسیون نظام، جعفر پناهی درست در نقطه مقابل سعید روستایی قرار می‌گیرد، چون از یک‌طرف فیلمش را بدون مجوز و طبیعتاً بدون رعایت موارد قانونی جلوی دوربین برده و از این منظر برای حواریون صنعت مخالفت جایگاه ویژه‌ای دارد.
وقتی کن به پناهی جایزه می‌دهد باید شاخک‌های ما و سعید روستایی به کار بیفتد که سینماگر ایرانی دیگر نمی‌تواند با دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رؤیای حضور بی‌دغدغه و حتی فتح جوایز اصلی این رویداد‌ها را در ذهن ‌پرورش دهد، ولی اشتباه فیلمساز مستعد ما در این بود که فکر می‌کرد می‌تواند با بیان حرف‌هایی که خطوط قرمز را دست می‌اندازد نگاه‌ها را از سمت جعفر پناهی به خود جلب کند و راه را برای حضور مستمر خود در این قبیل جشنواره‌ها هموار، ولی چیزی که برای افرادی چون روستایی آرزوست، برای نافیلمسازانی همچون جعفر پناهی خاطره است.
سینمای سعید روستایی – چه آن را دوست داشته باشیم چه بدمان بیاید – در مقایسه با تصاویر متحرکی که شاگرد ناخلف عباس کیارستمی بر روی پرده ظاهر می‌کند به جریان اصلی سینما در دنیا نزدیک‌تر است و نسبت زیادی با فیلم‌های هنری و فاندبگیر غربی و شرقی برقرار نمی‌کند، حتی اگر خود فیلمساز این‌طور بخواهد نشان دهد.
نگاه سرد، تلخ و بدبینانه‌ سعید روستایی به تاریکی‌های جامعه‌ ایران امروز دیگر بر هیچ موافق و مخالفی پوشیده نیست. در این مجال اندک قصد نقد مواضع این جوان و درکش از جهان را نداریم. اما لازم است بدانیم که اگر روستایی با زبان سینما در «ابد و یک روز»، خانه‌ای ویران و خانواده‌ای مضمحل را نمایش می‌دهد، می‌توانیم با نگاهش مخالف باشیم اما عادلانه نیست که دوربین‌شناسی و میزانسن چینی‌اش را تحقیر کنیم. حال آن که پناهی هیچ وقت عرضه‌ تکیه دادن به این دو ستون سینما را هم نداشته است. اگر روستایی در متری «شیش و نیم»، به تحقیر سیستم و توجیه خلافکاری تمایل پیدا می‌کند، می‌توانیم با قدرت موضعش را نقد کنیم اما نمی‌توانیم هوشمندی‌اش در چیدن المان‌های خاک، قبر، دفن، تاریکی و خفقان در سرتاسر فیلم را نبینیم؛ این جنس هوشمندی حتی در نازل‌ترین سطحش هم در امثال پناهی یافت نمی‌شود. روستایی در «برادران لیلا» تاریک‌بینی‌اش در مواجهه با سیستم قضایی را به سمت ساختار‌های قدرت در جامعه برد و با کاستن از وزن نوآوری‌های سینمایی بیشتر به دام محتواگرایی و موج سواری‌های زودگذر افتاد. این افول سینمایی روستایی همزمان شد با دیده شدنش در کن. حالا ما نگرانیم که مبادا آن همبستگی شوم این بار با شیب بیشتر تکرار شود و کم‌کم شاهدِ پناه گرفتن روستایی در آشیانه‌ کرکس‌ها باشیم.
هیچ منتقد عاقلی نیست که سویه‌های سیاسی یا فرهنگی جوایز در جشنواره‌های اروپایی و حتی آمریکایی را ندیده باشد. اما از آنجا که همه‌ منتقدان لزوماً به یک میزان حس وطن‌دوستی و غرور ملی ندارند، طبیعی است که واکنش‌هایشان به متن و حواشی حضور روستایی یا پناهی در کن یکسان نباشد. امثال پناهی استعداد نداشته‌شان را به غربی‌ها می‌فروشند و آن‌ها نیز در ازای تحقیر ملت شریف ایران، جلوی آنان جایزه پرت می‌کنند. اما روستایی در آثار قبلی‌اش نشان داده که هنوز فرزند این ملت است ولو فرزندی بدبین و ناامید.
سعید روستایی خوب شروع کرد. تصور کنید فیلمسازی در 26 سالگی، نخستین فیلمش را بسازد، به‌عنوان فیلم‌اولی در جشنواره فیلم فجر شرکت کند و فیلمش آن‌قدر خوب باشد که در برابر چشمان تمام اجزای جشنواره، یعنی هم داوران هم منتقدان هم اصحاب رسانه و هم مردم بسیار محبوب و مرغوب جلوه کند. بیشترین جوایز و نامزدی را در جشنواره کسب کند که شامل جوایز مهم کارگردانی، فیلمنامه و بهترین فیلم نگاه نو باشد و در نهایت هنگام اکران عمومی نیز به‌عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین فیلم‌های غیر کمدی دهه نود شناخته شود.

تمام این‌ها یعنی سعید روستایی یک استعداد واقعی بود که از قضا از دل مناسبات رسمی سینمای ایران مطرح شد و ترکیب تجربه زیستن، استعداد، تسلط بر قابلیت بیانی سینما و همکاری با تیم مجرب، موفقیت بزرگی را برای او رقم زد. در ادامه مسیر فیلم‌سازی روستایی نیز، «متری شیش و نیم» با تکرار تمام آن موفقیت‌ها، اثبات کرد که «ابد و یک روز» صرفاً یک تصادف یا اتفاق استثنایی نبوده و روستایی واقعاً کارش را بلد است. دو فیلم ابتدای کارنامه روستایی جریان‌ساز نیز بودند و باعث شیفت فیلم‌های اجتماعی ایرانی از درام‌های طبقه متوسطی متأثر از فرهادی به ملودرام‌های فقرمحور متأثر از روستایی شدند.

«برادران لیلا» اما، به‌عنوان سومین فیلم روستایی، قدم به مسیری گذاشت که برای کارنامه او سودمند نیست و نخواهد بود. مشکل «برادران لیلا» این بود که از خارج از سالن سینما نان می‌خورد و جنبه رسانه‌ای و حواشی آن پررنگ‌تر از خود فیلم بود. این موضوع اگر خارج از اراده سازندگان باشد، طبیعتاً اشکالی ندارد اما به نظر می‌رسید که روستایی خودش علاقه‌مند بود که چنین حاشیه‌ای برایش مطرح شود.

حضور روستایی با چهارمین فیلمش – «زن و بچه»- در جشنواره کن اما، نشان‌دهنده این بود که انگار روستایی دوست دارد همچنان مسیر «برادران لیلا» را ادامه دهد. اتفاقی که درباره «زن و بچه» در جشنواره کن افتاد اما چه بود؟ روستایی با هجمه روبه‌رو شد که چرا با مجوز رسمی فیلم ساختی و یا چرا بازیگران زن فیلم همان اندک ملاحظات فعالیت در داخل ایران را رعایت کرده‌اند و روستایی هر چه قدر هم که تلاش کرد با حرف‌درمانی، تندرو‌های آن‌ورآبی را آرام کند، فایده‌ای نداشت و مغضوب شد.

موقعیت روستایی امروز، شبیه به یک اکتیویست سیاسی خجالتی است. از طرفی به‌خاطر ملاحظاتی که برای فعالیت حرفه‌ای داخل ایران دارد، نمی‌خواهد از خطوط قرمز عبور کند و در عین حال دوست دارد فیگور و ژست فیلمساز معترض نیز داشته باشد. این موضوع اما به ضرر اوست، زیرا هم برای فعالیت حرفه‌ای او دردسر نسبی دارد و کیفیت فیلم‌هایش را هم کمتر می‌کند و هم آن طرفی‌ها و جریانات معترض و عصبانی را راضی نخواهد کرد و بنابراین آرزوی من این است که کاش روستایی به همان دوران «ابد و یک روز» و «متری شیش و نیم» بازگردد.

 

لینک کوتاه : https://cinemaeinews.ir/?p=42519
  • نویسنده : محمدرضا دلیر
  • ارسال توسط :
  • منبع : سینمایی نیوز
  • 587 بازدید
  • بدون دیدگاه

نوشته های مشابه

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.