سینمایی نیوز– امروز سهشنبه یکم آبان 1403 و در پنجمین و آخرین روز از نمایش آثار رویداد چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلمکوتاه تهران؛ فیلمکوتاه داستانی «تنها کنار هم»، در سالنهای یک و سه پردیس سینمایی ملت از سانس ۲۰:۳۰ نمایش داده میشود و میزبان مخاطبانی هستند که به تماشای این فیلمهای کوتاه داستانی مینشینند.
“امید میرزایی” برنده سه سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر برای بهترین آنونس و تیزر، نویسنده و کارگردان فیلم «تنها کنار هم»، درباره علت نامگذاری فیلم به خبرنگار سینمایی نیوز بیان داشت: مانند تمامی فیلم سازانی که فیلم می سازند و در فکر انتخاب نام فیلم هستند، زمانی که نگارش فیلمنامه تمام شد، از آن جایی که حس شخصیت کودک بر ذهن و جان من سنگینی می کرد و دائم به او فکر می کردم، همین طور چون این کودک آن جا تنها بود و یک نفر را کنار خود حس می کرد، با این احساس اولیه، عنوان «تنها کنار هم» را انتخاب کردم. در ادامه می خواستم اسم فیلم را عوض کنم چون فکر می کردم خیلی سانتی مانتال است و ممکن هست موضوع فیلم را لو دهد اما هر چقدر در ذهن جستجو کردم اسمی که مناسب فیلم باشد را پیدا نکردم.
این سینماگر در مورد علت پرداختن به سوژه اظهار داشت: بنده اهل کرمان هستم و سال های دانشجویی با اتوبوس از کرمان به بوشهر می رفتم. ایست بازرسی هایی در هنگام خروج یا ورود به کرمان مستقر هستند که چه بسا مردم مناطق دیگر ندیده باشند. به واسطه قاچاق مواد مخدر و مهاجرت مهاجران افغان، سخت گیری هایی در این ایست بازرسی ها انجام می شود که به کرات شاهد این موضوعات بودم. در یکی از این سفر ها، چیزی شبیه به موضوع این فیلم را دیدم. برای من جذاب بود که اگر مامور، آن شخص را رها نمی کرد چه اتفاقی می افتاد. آن قدر با این ایده در ذهن کلنجار رفتم تا در نهایت شد این فیلمی که شما دیدید.
این فیلمساز آینده دار در مورد روند تولید و مراحل ساخت گفت: وقتی اقتصاد محکمی پشت شما برای ساخت فیلم نباشد مجبور به اشتغال در جای دیگری هستید. خدا را شکر که من یاد گرفتم در سینما ارتزاق کنم. البته اینجا حرکت در مسیر برای ساخت فیلم خودتان سخت می شود. بعد از ساخت فیلم “من یک آمریکایی هستم” در سال ۱۳۹۸، دیگر در سال ۱۴۰۲ به بانک عاطفی موجود رجوع و روی این ایده و داستان کار کردم و تبدیل به فیلمنامه شد. در همکاری با آقای “سعید خانی” فیلمنامه را به او پیشنهاد دادم که خواندند و دوست داشتند. پیش تولید را سریع انجام دادیم، لوکیشن را انتخاب، ماکت را ساختیم و همان جا سر صحنه مونتاژ کردم و بعد، سر صحنه تصویربرداری، ماکت را به عوامل نشان می دادم و دیگر همه می دانستیم که صحنه قبل و بعد چه خواهد بود. هیچ پلان اضافه ای نداشتیم و تنها ۳ پلان اضافه آن هم برای تغییر روایت احتمالی گرفتیم. تمرین با بازیگر نداشتیم و تا آن جایی تمرین کردیم که به کاراکتر رسیدیم و دیگر تازگی همه چیز را نگه داشتیم تا سر صحنه رفتیم و در نهایت آن چیزی شد که در فیلم دیدید.
“میرزایی” افزود: برای تدوین خیلی کار کردم و هم چنین از خانم “پگاه احمدی” خواستم که برای تدوین همراهی کنند و ایشان هم ایده هایی دادند و فضای کار هم خیلی بهتر شد. لوکیشن، تهران در یکی از مراکز فنی و حرفه ای و در جوار باغ گیاهشناسی و همین طور بخش ایست بازرسی را در شهرک دفاع مقدس گرفتیم. زمستان سال گذشته ۴ شب تصویربرداری داشتیم. سرما بر روی فیلم نشست و این چنین بود که تصمیم به وجود باران در فیلم گرفتیم. اگر تعدادی از دوستان نبودند نمی توانستم این فیلم را بسازم. طراح صحنه “رامین کرد علی وند” و طراح چهره پردازی “هادی هاشمی” و همکاران، که ریالی هم نگرفتند، “مهرداد افراسیابی”، “منیژه عزیزی” از سر دلسوزی و رفاقت کار کردند و حتی بازیگران پول نگرفتند و آمدند تا فیلم خوب ساخته شود و تشکر می کنم که کمک کردند تا فیلم ساخته شود و خدا را شاکرم که زحمات تمامی دوستان دیده شد.
این کارگردان جوان در مورد چالش های زمان ساخت این فیلم تاکید کرد: سختی های متداول و در مسیر فیلم سازان را من نداشتم؛ به این دلیل که یک گروه همراه داشتم و در پیش تولید دقیقا می دانستم چه می خواهم. حتی ماکت فیلم را ساختم و تدوین کردم. به عبارتی ۴ شب مفید تصویربرداری داشتیم. خدا را شاکرم که به واسطه تهیه کننده با تجربه ای که در کنارم بودند آقای “سعید خانی ” و بسیاری از هزینه ها را به طور صحیح کنترل کردند، معضل مالی و بودجه نداشتم. فیلم به لحاظ بودجه بیگ پروداکشن نبود.
“میرزایی” در مورد جای خالی چنین فیلم هایی در سینمای کوتاه کشور توضیح داد: فیلم هایی که به معضلات اجتماعی می پردازند جای خود را در سینمای کوتاه و جشنواره دارند. الان خیلی بهتر شده است که شما انواع تم و ژانر از کمدی و فانتزی و درام و رازآلود و اجتماعی را در یک سانس متنوع از جشنواره فیلم کوتاه تهران می بینید و این همان سینمای جذاب است. در نهایت هم این مخاطب هست که انتخاب می کند چه فیلمی را باید ببیند و با چه احوالاتی از سالن خارج شود. اما کنار گذاشتن فیلم های اجتماعی، مسیر خوبی را برای سینما نخواهد داشت.
وی در مورد ویژگی های ساختاری و محتوایی این اثر که می تواند توسط هیئت داوران دیده شود یادآور شد: هیئت داوران نگاه خودشان را دارند و یک نفر از ایشان می تواند به آرا جهت دهد یا بالعکس، جهت را بشکند. چیزی که خود من دوست داشتم و مواجهه مردم با فیلم هم بود، یکپارچه بودن فیلم و بیرون نزدن هیج چیز در جهت ژانر و روایت قصه و همین طور هدایت تمامی عوامل در چارچوب روایی فیلم و در خدمت حرف نهایی اثر، هم چنین بازی بازیگران که نقطه قوت فیلم هست می باشد.
“میرزایی” در مورد کمبودهای سینمای کوتاه تصریح ساخت: بنده به واسط ساخت تیزر و آنونس در سینمای ایران، بسیاری از فیلم های سینمای بلند، کوتاه و مستند را می بینم. این که ما به ایده ای می رسیم و خیلی زود پیش از آن که فیلمنامه به بلوغ برسد، ایده را به فیلم تبدیل می کنیم، این از زمینه فیلم بیرون خواهد ماند و وقت و انرژی و بودجه ای مصرف شده است. اگر یک مرتبه و به صرف کسب تجربه هست آن وقت به شکل احساسی فیلمی را ساخته ایم. اما اگر چندین فیلم ساخته باشید و باز هم این اشتباه را انجام دهید، باید صادقانه با خود روبرو شوید و در پی راه حلی برای این مشکل باشید. همه چیز از یک فیلمنامه خوبِ با چارچوبِ در خدمت ژانر و جهان درستِ فیلم ساز می آید. در گذشته خیلی فیلم کوتاه در ویترین قرار نمی گرفت و گیشه مهم بود. اما به مرور زمان وقتی اهالی سینمای کوتاه جریان ساز شدند، متولیان دریافتند گذشته ی این بچه ها می تواند آینده ای را نشانه بگیرد که آن ها می خواهند. حتی زمین بازی ایجاد می شود تا فیلم ساز تربیت کنند و جریان فکری مد نظرشان تولید شود چرا که نمی توانند در ابتدا چیزی را به فیلم ساز تاکید کنند. این هم امر بدی نیست. از آن جایی که می دانند این بچه ها بالاخره از هر مسیری وارد سینما خواهند شد حمایت بیشتری خواهند کرد.
او خاطرنشان ساخت: استاد خیلی خوبی به نام آقای “حسین روشن کار” داشتم که سال های زیادی خارج از ایران بودند. روزی با ایشان گفت و گو می کردیم می فرمودند خدا را شکر کنید که در ایران جایی چون انجمن سینمای جوانان ایران است که به شما پول می دهد کمک می کند تا فیلم تان را بسازید بدون این که خروجی ویژه ای از شما بخواهد؛ در صورتی که هیچ جای دنیا به شما این طور پول نمی دهند که فیلم تان را بسازید و باید همه را توجیه کنید تا مطمئن شوند که این فیلم بازخورد دارد. حتی در جلسات پیچینگ هم سخت گیری نمی شود تا مانع تجربه شما نشوند. به نظر من شاید در حق سینمای کوتاه ایران اجحاف باشد که بگوییم حمایتی در آن صورت نمی گیرد و اتفاقا خیلی هم حمایت می شود. جاهایی هستند که شما می توانید پول بگیرید و تنها تجربه کسب کنید بدون آن که از شما انتظار درخشش در دنیا را داشته باشند بلکه برای تجربه شما ارزش قائلند. تازه دنیایی از آدم ها فیلم شما را می بینند و بعد از نمایش با آن ها گفت و گو می کنید، بازخورد ها و ایرادات را می فهمید و دیگر چه چیزی از این بهتر می تواند وجود داشته باشد. عدم رضایت تماشاگر و حتی هو کردن فیلم تان شما را به فکر اشتباهات تان وا می دارد. جوایز جشنواره ها نیز تعیین نمی کنند که شما فیلم ساز خواهید شد. جایزه یک شیرینی در مسیر حال خوب فیلم سازی شماست.
او در همین ارتباط اضافه کرد: وقتی از سالن خارج می شوم و می بینم یک آدم معمولی، یک فیلم ساز و یک منتقد فیلم مرا دوست داشتند و حس خوب گرفتند، احساس می کنم مخاطب این فیلم، همه سلایق جامعه هستند. مهم این هست یک فیلم ساز در مسیر باشد که در نهایت آن اتفاق خوب می افتد. هر جشنواره سیاست خاص خود را دارد. این فیلم در این جشنواره می تواند یک فیلم مرجع باشد اما ماندگاری اثر را آینده نشان خواهد داد با آن چه مخاطبان و منتقدان از آن یاد می کنند. “سولماز اعتماد” پخش بین المللی فیلم را بر عهده دارند. خود بنده هم سعی کردم ارتباطاتم را حفظ کنم و از دوستان تهیه کننده و رسانه بخواهم که به فیلم کمک کنند و می دانم به شدت تاثرگذار است. در نهایت این که اهمیت بارز مسئله ارتباطات و پخش و نمایش در کشور خود ما باید نمود داشته باشد چرا که شما این جا شکل خواهید گرفت و از این جا اثر خودتان را به هر جای دنیا صادر خواهید کرد.
او در پاسخ به پرسشی در خصوص تدوین نظام جامع دستمزد ها گفت: همین الان هم تا حدودی به همین شکل است و می دانم اگر فیلمی را بخواهم بسازم و اصولی دستمزد پرداخت کنم، فیلمبردار و صدابردار این مبلغ را دریافت می کنند. اما این رعایت نمی شود چون بودجه ای وجود دارد و با رفقا کار می کنیم تا مدیریت شود و نهایتا بتوانید فیلم تان را بسازید. حتی گاهی اگر کف دستمزد ها را بخواهید پرداخت کنید باز هم نمی توانید فیلم را بسازید. بسیاری از فیلم ها در سینمای کوتاه به شکل رفاقتی ساخته می شود و دوستان هم می دانند که شما نمی توانید دستمزدی پرداخت کنید و کوتاه می آیند تا فیلم ساخته شود. اما وقتی که ما دوستان به هم اعتماد می کنیم، یعنی می پذیریم که همه گی با هم رشد کنیم و به یکدیگر فرصت می دهیم. این گروه وقتی جلوتر می روند و فیلم ایشان موفق می شود و صاحب جایگاه هستند، سرمایه گذار و تهیه کننده ای نیز وجود دارد، آن وقت است که سعی می کنند در حق دوستان خود ادای دین کنند.
“امید میرزایی” در بخش پایانی صحبت های خود در انتقال تجربه به علاقه مندان فیلم سازی در سینمای کوتاه عنوان نمود: روز های نخست در دوران دانشکده فکر می کردم فیلم ساز پادشاهی می کند و هر آن چه بخواهد باید انجام شود اما به مرور دریافتم این طور نیست و سینما یعنی تعامل و این که عوامل نیز خلاقیت خود را در خدمت کار بگذارند و با جان و دل کاری را صورت دهند. ترس نیز جایز نیست و شما باید پیش بیایید و اشتباه کنید و دوباره فیلم بسازید. “علیرضا ثانی فر” تمام تلاش خود را کنار دوربین انجام می داد تا بازیگر مقابل او هم خوب بازی کند چرا که می دانست به این شکل بازی او هم بهتر دیده می شود. این که تمامی گروه کنار هم می ایستند منجر به خلاقیت می شود. باید زیرک باشند و به همه چیز طوری نگاه کنند تا یک اثر خلق شود.
علیرضا ثانی فر، صادق برقعی، پرهام غلاملو، محمد موحدنیا، سبا امیری در این فیلم کوتاه به ایفای نقش پرداخته اند.
عوامل «تنها کنار هم» عبارتند از: نویسنده و کارگردان: امید میرزایی، تهیهکننده: سعید خانی و انجمن سینمای جوانان رفسنجان، مدیر فیلمبرداری: مهرداد افراسیابی، تدوین: پگاه احمدی، صدابردار: میلاد ملکی، صداگذار: زهره علیاکبری، دستیار کارگردان: محمد رشیدیفر، میثم میرزایی، مدیر تولید: بهنام روشن، طراح لباس: منیژه عزیزی، طراح صحنه: رامین کرد علیوند، طراح چهرهپردازی: هادی هاشمی، منشی صحنه: مهنیا محمودی، عکاس: محمدرضا عبدلی، تیزر: امید میرزایی و مشاور رسانهای: علی کشاورز، پخش بینالملل: سولماز اعتماد.
چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان 1403 در حال برگزاری است.
| گزارش و گفت و گو از: تورج اردشیری نیا
| عکس: الهام سادات روئین تن
