به گزارش سینمایی نیوز و به نقل از روابط‌عمومی انجمن سینمای جوانان ایران، دوازدهمین جلسه از هشتمین فصل پاتوق فیلم کوتاه، روز دوشنبه 12 تیرماه 1402 با نمایش 4 فیلم کوتاه ایرانی، «اسما» به‌ کارگردانی مصطفی آقامحمدلو، «فیلمرغ» به‌ کارگردانی امیرمسعود سهیلی و «میز هفت» به‌کارگردانی سبحان بیرانوند و فیلم کوتاه تجربی «رامخانه» به‌ کارگردانی احسان شادمانی، در پردیس سینمایی بهمن برگزار خواهد شد.

این جلسه مانند تمام جلسه‌های پاتوق فیلم کوتاه با اکران و نقد و بررسی چهار فیلم کوتاه همراه بود و پس از نمایش و در ابتدای شروع جلسه نقد و بررسی محمد قاسمی، مجری این جلسه از پاتوق فیلم کوتاه تهران ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران در سالن و اشاره به اینکه پاتوق فیلم کوتاه دو هفته گذشته به دلیل تعطیلی سینماها تعطیل بود، سعید قطبی‌زاده، کارشناس ویژه دوازدهمین جلسه پاتوق فیلم کوتاه تهران را برای حضور روی سن دعوت کرد.

سعید قطبی‌زاده، منتقد، مدرس و کارشناس سینما به‌عنوان کارشناس ویژه دوازدهمین جلسه، پس از اکران آثار با کارگردانان فیلم‌های به نمایش درآمده و علاقه‌مندان و هنرجویان سینما که در سالن شماره 2 سینما بهمن حضور داشتند، به گفتگو نشست و آثار آن‌ها را از منظر ایدئولوژی، نوع مواجهه با سینما، ایده‌ها و تنوع نگاه‌ها و ساختار کارگردانی مورد تحلیل و بررسی قرار داد.

فیلم‌ کوتاه‌های سفارشی تاریخ مصرف‌دارند

قطبی‌زاده در ابتدای صحبت‌‌های خود که با نقد و بررسی فیلم کوتاه «اسما» ساخته آقامحمدلو همراه بود، عنوان کرد: من مدام به این فکر می‌کردم که چرا یک سری از فیلم‌ها، فیلم‌های اطاعتی هستند، فیلم‌هایی که خلاقیتی در آن‌ها نیست، به فیلم‌ساز می‌گویند این مدل بساز و او هم می‌گوید: «چشم!». این خیلی بد است که فیلم‌ساز گوش به فرمان باشد، به عنوان مثال همین فیلم کوتاه «اسما» که علیه سعودی ساخته شده است، در شرایط حاضر ایران از نظر سیاسی، چه کارکردی خواهد داشت؟؟ این فیلم تاریخ مصرف‌داراست.

وی ادامه داد: ای کاش هیچ فیلم‌ساز تن به تولید فیلم‌های سفارشی و اطاعتی برای نهادهای خصوصی و دولتی ندهد. به عنوان مثال اگر نهادی از یک فیلم‌ساز خواست که «فسیل» ساخته شود، نباید قبول کند؛ من وقتی می‌خواستم وارد سالن سینما شوم، سالن مجاور داشت «Modern Talking» فیلم سینمایی «فسیل» را پخش می‌کرد؛ سالن بغلی در سینما می‌زدند و می‌رقصیدند و ما در این سالن با جمعیت بالغ بر 200 نفر، نشسته‌ایم که فیلم کوتاه نقد کنیم و درباره ماهیت سینما گفتگو کنیم.

منتقد دوازدهمین جلسه پاتوق فیلم کوتاه تهران عنوان کرد: وضعیت فرهنگی کشور بسیار عجیب و غریب است، از یک طرف ترویج اخلاق و شرافت‌مداری است، از طرفی فیلمی مانند «فسیل» می‌شود نماد کار فرهنگی و هنری موفق سینمای ایران! در این شرایط آشفته، بی‌نظم و آنارشیسم وحشتناک، توصیه من به جوان‌ها این است، از ابتدای مسیر هنری خود، هدف و راهبرد خود را مشخص کنند و به آن پایبند باشند؛ شما یک فیلم‌ساز جوانی را تصور کنید که به دلیل شرایط مالی و موقعیت اجتماعی و حرفه‌ای، امکان فیلم‌سازی ندارد، در این شرایط یک نهاد و سیستم در پیشنهاد به او یک مشی و خطی را مقابل او قرار می‌دهد و او تصور می‌کند که راه ورودی به سینما و فیلم‌سازی به غیر از ین راه و این موقعیت وجود ندارد و مانند یک برده برای یک سیستم و نهاد، فیلم سفارشی و اطاعتی می‌سازد که قطعا مانند فیلم کوتاه «اسما» تاریخ مصرف خواهد داشت و خلاقیت و ذهنیت فیلم‌ساز جوان را مسموم  و از راه اصلی او دور می‌کند.

وی درباره «اسما» تصریح کرد: ممکن است تولید فیلم کوتاهی مانند «اسما» اعتقاد قلبی فیلم‌ساز باشد، اما یک فیلم‌ساز تا کی می‌خواهد احساسات و اعتقادات خودش را در قالبی خارج از سینما به نمایش درآورد، زمانی که «اسما»، فارغ از فضای ایدئولوژیک خود، یک فیلم ناکام، ناکافی و ناکاملی در کارگردانی و فیلم‌نامه است. برعکس فیلم کوتاه تجربی «رامخانه» که از نظر من یک فیلم متوسط و یا ضعیف است، یک فیلم بسیار شریف و قابل قبولی است، زیرا ایده و فکر پشت این فیلم کوتاه، برای خد فیلم‌ساز است و فیلم‌ساز اصالت خود را در تولید حفظ کرده است.

قطبی‌زاده در ادامه درباره عقیده و نوع نگاه خود به فیلم کوتاه، توضیح داد: فیلم کوتاه به عقیده من، اصلا نباید فیلم حرفه‌ای باشد! فیلم‌سازی که می‌خواهد در عرصه فیلم کوتاه، یک اثر حرفه‌ای خلق کند، از همان ابتدا مسیر را اشتباه پیش رفته است. اگر به فیلم‌های کوتاه فیلم‌سازهای معتبری مانند «کریستوفر نولان»، «مارتین مک‌دونا» یا «دیوید لینچ» نگاه کنید، همه فیلم‌ کوتاه‌های این فیلم‌سازها اکسپریمنتال هستند، آن فیلم‌های کوتاه جاه‌طلبی و خلاقیت فیلم‌ساز جوانی را نشان می‌دهند که می‌خواهد مرزهای سینما را بشکند.

این مدرس سینما با اشاره به اینکه مخاطب اصلی فیلم کوتاه، دانشجویان، اهالی سینما و مخاطبان جدی و کارشناس‌های رسانه و سینما هستند، بیان کرد: آن چیزی که من را با دیدن یک فیلم کوتاه به وجد می‌آورد، جاه‌طلبی یک کارگردان است، زمانی که این جاه‌طلبی را ببینم، ضعف‌های آن فیلم را از نظر ساختاری نادیده می‌گیرم؛ به این دلیل که ضعف‌ها با شرکت در دو کلاس کارگردانی و فیلم‌سازی، معاشرت و گفتگو با فیلم‌سازها و مطالعه حل می‌شود.

قطبی‌زاده در ادامه تشریح کرد: فکر فیلم‌ساز نباید محصور شود، فیلم‌ساز باید جاه‌طلب باشد، فیلم‌سازی که اجازه دهد، فکر و نگرشش در اختیار دیگران باشد و آن‌ها به او دیکته کنند که چگونه فکر کند و چگونه فیلم‌ بسازد، آینده روشنی نخواهد داشت.

وی در نقد استفاده از پرستار و کودک در فیلم کوتاه «اسما» به عنوان نماد یک سرزمین و آینده یک سرزمین عنوان کرد: تصویر یک پرستار زن که جان خودش را در راه آرمان‌های خود فدا می‌کند، بسیار کلیشه‌ای، قدیمی و مضحک است. یک جایی «برتولت برشت» نویسنده و کارگردان بزرگ آلمانی گفته است که: «اولین کسی که پرنده را نماد آزادی دانسته است، یک هنرمند بود و از آن به بعد هر که این نماد را استفاده کرد، مقلد بود.» استفاده از پرستار در این موقعیت را می‌توان در فیلم «نجات‌یافتگان» رسول ملاقلی‌پور و «روزهای زندگی» پرویز شیخ‌طادی، دید و حالا هر فیلمی از این نماد و قیاس استفاده کند، یک تقلید بی‌خلاقیت است.

فصل هشتم پاتوق فیلم کوتاه با همکاری موسسه فرهنگی، تبلیغاتی بهمن سبز- پخش رویش، دوشنبه هرهفته، به غیر از تعطیلات رسمی، ساعت 15 تا 17:30 با نمایش آثار کوتاه و جلسه نقد و بررسی همراه مخاطبان فیلم کوتاه در پردیس سینمایی بهمن است.