سینمایی نیوز_ چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران جمعه ۲۷ مهرماه 1403، با آیین افتتاحیهای پرشور در پردیس سینمایی ملت آغاز شد. این رویداد که یکی از مهمترین جشنوارههای فیلم کوتاه در منطقه محسوب میشود، در اولین روز خود با نمایش آثار ملی و بینالمللی، نشستهای تخصصی، و بخشهای جانبی از جمله نمایشگاه کتاب و سینما میزبان علاقهمندان به فیلم کوتاه و هنر هفتم بود. در روز اول جشنواره، سالنهای ۱ و ۳ پردیس ملت پذیرای فیلمهای داستانی بخش مسابقه ملی بودند. از ساعت ۱۵:۳۰ تا ۱۷، فیلم کوتاه “پس از پدر” به نویسندگی و کارگردانی “نوشین معراجی” و تهیهکنندگی “علی کشاورز”، محصول انجمن سینمای جوانان ایران برای مخاطبان به نمایش درآمد و پس از اکران فیلم با ایشان به گفت و گو نشستیم.
به گزارش
سینمایی نیوز، “نوشین معراجی” نویسنده و کارگردان فیلم “پس از پدر” در گفت و گو با خبرنگار ما درباره علت نامگذاری فیلم بیان داشت: پس از مرگ پدرم ایده این فیلمنامه به ذهن من رسید و آن را نوشتم که از طرفی برای خود بنده اتفاق افتاده بود. بر آن بودم وقایعِ بعدِ از دست رفتن عضو مهم یک خانواده را به تصویر بکشم. به همین خاطر نام “پس از پدر” را برای این فیلم انتخاب کردم. خلاصه داستان به این شکل است: آیدا، نمیتواند با مرگ ناگهانی پدرش کنار بیاید. موضوع در رابطه با دختری است که سن زیادی ندارد و با از دست دادن ناگهانی پدر، دچار شوک بزرگی می شود، نمی خواهد از دست دادن پدر را باور کند و چون تازه ۷ روز از مرگ پدر گذشته است و مادر و برادر را هم مانند خودش داغدار نمی بیند، حس بدی را تجربه می کند و به مرگ پدر مشکوک است.
این سینماگر در مورد علت پرداختن به این سوژه اظهار داشت: من به مسائل روانشناختی خانواده خیلی اهمیت می دهم و برای مردم فیلم می سازم. می خواستم بدانم وقتی پایه ی اصلی و مهم یک زندگی از دست می رود، چه چالش هایی در خانواده ها ایجاد می شود. ساخت این فیلم کمی به عبور از ترومایی که داشتم کمک کرد. ضربه بزرگ مرگ پدر من، تا ابد در وجود من باقی خواهد ماند. تنها آموختم چگونه با آن کنار بیایم و هم چنین قدر آدم های اطرافم را بیشتر بدانم تا در غم از دست دان ایشان تاسف نخورم. زندگی به مانند فیلم کوتاه آن قدر کوتاه است که انسان ها لازم است قدر هم را بدانند، یکدیگر را قضاوت نکنند، پیش از آن که عزیزی را که حتی او را هم قضاوت نمودیم از دست دهیم، دوستانه تر به او نگاه کنیم تا بعد پشیمانی و ای کاش و اما و اگر تا ابد در ذهن مان باقی نماند.
این کارگردان در مورد جای خالی چنین فیلم هایی در سینمای کوتاه کشور تصریح ساخت: من جای خالی بررسی مسائل روانشناسانه را در سینما بسیار زیاد می بینم. فیلم هایی با معضلات اجتماعی، فراوان ساخته می شود و بیش تر از آن فیلم کمدی تولید می شود. بهتر است فیلم سازانی که فیلم اجتماعی می سازند، مقداری عقب گرد کنند و به بنیان خانواده و مسائل روانشناختی در رابطه ی بین اعضای خانواده، کند و کاو نمایند. اگر این معضلات در خانواده بررسی شود و مشکل ارتباطاتِ اعضا هم چون فرزند و مادر، پدر و مادر با یکدیگر بررسی شود، آن وقت به چالش های بعدی نظیر درگیری ها و مشکلات اجتماعی، کمتر برخورد می کنیم. بهتر است از اساس، ریشه یابی و طرح مسئله و عدم قضاوت در فیلمنامه و فیلم ها کنیم.
این فیلمساز آینده داردرباره این که آیا می توان از فیلم “پس از پدر” به عنوان یک فیلم مرجع نام برد توضیح داد: چون تمامی فیلمنامه های من چه فیلم قبلی که ساخته شد و چه فیلم بعدی که در انتظار پروانه ساخت و سرمایه هست، راجع به روابط اعضای خانواده و روانشناسی ارتباطات افراد هست، فکر می کنم می تواند مرجع مناسبی شد. امیدوارم مردم از تماشای فیلم های من لذت ببرند و راجع به خودشناسی، روابط خود با اعضای خانواده و دیگر افراد جامعه هم بیشتر فکر کنند.
“معراجی” در مورد ویژگی های ساختاری و محتوایی این اثر که می تواند توسط هیئت داوران دیده شود یادآور شد: در تمامی فیلم ها برای من فیلمنامه خیلی مهم هست و معتقدم تا یک فیلمنامه خوب در دست نباشد، فیلم خوب نخواهیم داشت. دوست می دارم به فیلمنامه ی فیلم بنده و هم چنین زحمات یکایک عوامل گروه که از تمامی ایشان رضایت دارم توجه شود. هیج کدام از دوستان جلوتر و عقب تر از فیلمنامه قدم نگذاشتند تا فیلم آسیب نببیند. همه در راستای فیلمنامه گام برداشتند و حرکت کردند. از بازی بازیگر اصلی فیلم، “ماهنی مهرپور”، که شخصیت و نقش را حرفه ای و لایه به لایه از لحاظ روانشناسی بسیار درک کردند و همراه گروه بودند، رضایت فراوانی دارم؛ چرا که بازخورد های خوبی می بینم و بازیگری دوست داشتنی بودند. خود بنده در مقام فیلم ساز، ایشان را تحسین می کنم و دوست دارم نقش آفرینی او دیده شود. البته تمامی عوامل من خوب بودند و همه گی را دوست می دارم.
وی در مورد چالش های زمان ساخت این فیلم تاکید کرد: برای فیلم کوتاه معضل مالی همیشه مهم ترین چالش است. اگر بتوانیم جذب سرمایه بهتری داشته باشیم و هم چنین اتفاقات بهتری برای بازگشت سرمایه وجود داشته باشد، افراد، راحت تر سرمایه گذاری می کنند. انجمن سینمای جوانات ایران حمایت خوبی از فیلم ما داشتند و آقای “علی کشاورز” هم به کمک ما آمدند و این فیلم ساخته شد. اکران گروه هنر و تجربه، تا حدودی بازگشت سرمایه را موجب می شود. پخش فیلم کوتاه در حال قوی تر شدن است. حمایت بیشتر پلتفرم ها نیز کمک خیلی بهتری می کند. اگر آموزش خوبی در زمینه بازاریابی و پخش به اهالی سینمای کوتاه که خیلی مشغول نوشتن فیلمنامه و پروسه تولید فیلم هستیم داده شود، بسیار تعیین کننده است. از این طریق می توان سرمایه گذاری را مجاب نمود که بازگشت سرمایه از طریق عرضه فیلم کوتاه خواهد داشت.
وی در مورد روند تولید و مراحل ساخت گفت: موقع نگارش فیلمنامه به بازیگران فکر و ایشان را انتخاب می کنم و با لحن ایشان شروع به نوشتن دیالوگ ها می کنم. در ادامه تلاش می کنم همین بازیگر را سر صحنه بیاورم و اگر این امکان دست نداد، نزدیک ترین بازیگر به آن جنس بازی را انتخاب می کنم. فیلمبردار برای من بسیار مهم است چرا که به تصویر، بسیار اهمیت می دهم. از آن جایی که صحنه ها را از پیش در ذهن و فیلمنامه طراحی نمودم، به همین خاطر با طراح صحنه در این باره خیلی گفت و گو می کنم تا از فضای کار بیرون زده نشود. ادای دیالوگ ها و لحن نیز نباید از حالت رئال خارج شود.
پیش تولید از تولید، بیشتر زمان می برد. من با دکوپاژ کامل و پلان هوایی ترسیم شده به سر صحنه می روم و این به برنامه ریز بسیار کمک می کند و بودجه و هزینه فیلم را کاهش می دهد. کارگردانی که جای دوربین و حرکت بازیگران را نداند، به روز های تصویربرداری اضافه می کند و این آسیب مالی برای پروژه به همراه دارد. تکلیف کارگردان با خود و با گروه باید روشن باشد. مکان اکثر فیلم های من داخلی هست و ۳ روز تصویربرداری داشتیم. انجمن سینمای جوانان ایران بسیار حمایت کردند اما چون هزینه و بودجه فیلم زیاد بود و سینما به سمت بیگ پروداکشن رفته است، آقای “علی کشاورز” تهیه کننده فیلم بسیار زحمت کشیدند و به کمک فیلم آمدند.
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص تدوین نظام جامع دستمزد ها گفت: در چند سال اخیر دستمزد ها با توجه به بودجه، تکان دهنده است. رعایت انصاف بیشتر برای یک تولید ۳ تا ۴ روز لازم است. من خواهش می کنم اگر یک کارگردان فیلمنامه خوبی ندارد، هزینه را هدر ندهد. با فیلمنامه بد هر چقدر هم که ما تصویر خوب بگیریم و طراحی صحنه چشم نواز و بازیگر توانا داشته باشیم، در نهایت باز هم مخاطب می گوید فیلم ساز چه چیز را در این کارت پستال خواسته است بازگو کند. اما اگر فیلمنامه، خوب باشد، حتی وقتی با امکانات محدود، فیلم را ساخته باشیم در نهایت قصه، مخاطب را درگیر می کند و رضایت دارد که فیلم خوبی دیده است و آرزو می کند کاش کارگردان، امکانات بیشتری می داشت. این، هم به مخاطب و هم به فیلم ساز حس بهتری القا می کند. این توصیه من به همه است.
او در اشاره به ویژگی های فیلمنامه کوتاه عنوان کرد: فیلمنامه بخشی از یک قصه، خاطره و تخیل هست که فیلمنامه نویس دارد. وقتی فیلمنامه نویسی، یک بخش را انتخاب می کنند، به نظر من باید در نظر بگیرند که در زمان زیر ۲۰ دقیقه، روایت را از آغاز تا پایان، هدفمند، از چاچوب ذهنی شان بنویسند. قصه ای که بسیار طولانی از لحاظ زیر متن، شخصیت شناسی، رویداد ها، اتفاق ها و چالش ها برای کاراکتر است، به صورت فشرده و عمیق در یک پکیج برای فیلم کوتاه ممکن نیست. تعدد کاراکتر در فیلم کوتاه بسیار اهمیت دارد چرا که مخاطب روابط و مسئله بین ۱۵ کاراکتر را تا بخواهد دریابد، فیلم به اتمام رسیده است. به این ترتیب بحث مینی مال بودن چه از لحاظ شخصیت و چه به لحاظ دغدغه مندی کاراکتر و زیر متن، تمامی این موارد می بایستی در ظرف فیلم کوتاه گنجانده شود. اگر تماشاگر شلوغی و خستگی حس می کند، دیگر این، فیلمِ بلند است. ۲ نقطه عطف در فیلمنامه سینمای کوتاه می توانیم داشته باشیم به شرطی که شخصیت پردازی وجود داشته باشد و صرفا، شاهد نمایش یک تیپ نباشیم.
او درباره جشنواره فیلم کوتاه تهران و تاثیر آن بر آینده کاری فیلم سازن جوان گفت: خیلی تاثیر بسزایی دارد. البته خیلی ها از سینمای کوتاه به عنوان پله برای ساخت فیلم بلند استفاده می کنند و آن ها را تنها باید به عنوان یک تجربه در نظر گرفت. حتی فیلمنامه در مقیاس سینمای کوتاه نیست. بسیاری از اوقات هیئت انتخاب و داوری بودم و می بینم این فیلم کوتاه نیست و فیلم ساز آماده است که فیلم بلند خود را بسازد و دیگر به سینمای کوتاه باز نگردد. فیلم ساز فیلم کوتاه را سال هاست که می شناسیم، تبدیل به استاد و پیشکسوت می شود. فیلم کوتاه دغدغه من هست و ذهن مینیمالی دارم. سینمای کوتاه بستر و حوزه کاری من هست و فیلم ها را نگاه می کنم و هم چنان این سینما را ادامه می دهم. فیلم کوتاه در آینده جایگاه مستحکم تری پیدا خواهد کرد. امروزه از پس گذشت ۲۰ سال فعالیت من، سینمای کوتاه جایگاه بهتری پیدا کرده است. مدیریت خوب انجمن سینمای جوانان ایران با بار آموزشی زیاد جشنواره و تکرار و پیوستگی و استحکام دائمی جشنواره فیلم کوتاه تهران، و هم چنین وجود جشنواره های خارجی و داخلی، دانش مخاطب را ارتقاء بخشیده و امید که روز به روز بیشتر شود.
“نوشین معراجی” در بخش پایانی صحبت های خود در انتقال تجربه به علاقه مندان فیلمسازی در سینمای کوتاه بیان نمود: اولین و مهم ترین توصیه من این هست حتما فیلمنامه ای را بسازند که صفر تا صد آن درست چیده شده است. باید به ذهن فرصت داد و دوباره پیش رفت تا پی برد آیا می شود روی این فیلمنامه حساب کرد. دوستانِ تازه کار سعی کنند حین نگارش فیلمنامه، تولیدی به موضوع نگاه کنند. در غیر این صورت زمان پیش تولید حین ارائه فیلمنامه به مدیر تولید و تهیه کننده، به بن بست خواهند رسید. سعی کنند زیاد سخت نگیرند، از حلقه دوستان و حتی المقدور دوستان حرفه ای استفاده کنند. متاسفانه یا خوشبختانه سینمای کوتاه خیلی به سمت حرفه ای شدن پیش رفته و در بسیاری اوقات به شکل بیگ پروداکشن تولید می شود. این موضوع از یک لحاظ خوب است که با تولید شکیلی روبرو هستیم و از یک لحاظ بد است چون فیلم سازی که پول ندارد آسیب می بیند. هر دو قسمت را باید آسیب شناسی کرد و سمت و سو داد. همکاران حرفه ای نیز همکاری بیشتری با فیلمسازان نوجو داشته باشند.
“علی کشاورز” تهیه کننده فیلم و فعال در مشاور رسانه ای و روابط عمومی فیلم ها، علاقه مند به سینمای کوتاه که “پس از پدر” نخستین فیلم او در مقام تهیه کننده هست، خاطرنشان ساخت: نسبت به خانم معراجی و کارنامه ایشان شناخت داشتم و چند فیلم بسیار خوب از ایشان دیدم؛ آن اندازه خوب که تصور می کنم آن فیلم ها با تخصیص بودجه ای بیشتر، بهتر از این هم می شدند. تیم تولید بسیار خوبی هم داشتیم. به این دلایل من فکر کردم که حتما باید تهیه کننده این فیلم باشم. خوشبختانه جشنواره های خوبی هم داریم و این جشنواره ها جوایز خیلی خوبی هم دارند. فیلم کوتاه عموما برگشت مالی ندارد و جوایز این جشنواره ها به تهیه کننده و کارگردان برای ساخت فیلم بعدی و روی پا نگاه داشتن ایشان کمک می کند. پخش فیلم را به یک پخش کننده حرفه ای که خوشبختانه از دوستان نیز هستند انجام می دهند. اعتبار پخش کننده در جشنواره ها بسیار اهمیت دارد. حتی جشنواره ای هست که سال گذشته یک پخش کننده از آن جایزه گرفته است. از همین روی فیلم ما نیز دیده خواهد شد. با پخش کننده راجع به فروش فیلم در زمان پس از اکران های جشنواره ای و سینمایی، تصمیم گرفته ایم. وقتی وارد یک جشنواره می شویم باید قواعد آن را هم بپذیریم که ما هم پذیرفتیم.
وی افزود: پاتوق فیلم کوتاه بستر خیلی خوبی برای اکران فیلم های اهالی سینمای کوتاه هست. خوشبختانه این پاتوق ها با جلسات نقد و بررسی و پرسش و پاسخ تماشاگران همراه هست. پلتفرم ها نیز حمایت بسیار خوبی از خرید فیلم های کوتاه می کنند و برخی از این ها، برای فیلم سازی که ۲ تا ۳ فیلم داشته باشند یک صفحه اختصاص می دهند که تماشاگران علاقه مند به فیلم های این فیلم ساز می توانند باقی آثار کارنامه او را هم ببینند.
این تهیه کننده این طور به صحبت های خود ادامه داد: پیشنهاد بنده این هست ارقام حمایتی از تولید فیلم کوتاه بیشتر به واقعیت نزدیک باشد. در حال حاضر حتی هزینه تدارکات از تجهیزات پیش افتاده است. اهالی سینمای کوتاه با رفاقت دور هم جمع می شوند و فیلم می سازند. بخش خصوصی در سرمایه گذاری و تولید فیلم کوتاه باید خیلی بیشتر به سینمای کوتاه اضافه شود. فاند نسبت به جشنواره های خارجی باید تقویت شود. اگر فیلمی در جشنواره ای خارجی برنده شود، فیلم سازِ این فیلم در سال بعد، یا جزء هیئت داوران است یا حمایت خوبی از تولید بعدی این فیلم ساز می کنند. این اتفاق به فیلم ساز سینمای کوتاه بسیار کمک می کند. مدیران و مسئولان باید این مهم را در نظر داشته باشند که جوایز بین المللی سینمای کوتاه کشور ما بسیار بیشتر از سینمای بلند است و مهم بالا رفتن و اهتزاز پرچم ایران در دنیا است که این امر با سینمای کوتاه هم در طول سال بسیار اتفاق می افتد.
“علی کشاورز” این طور به صحبت های خود پایان داد: اگر کارگردانان سینمای کوتاه خصوصا فیلم اولی ها، فیلمنامه ای خوب، متناسب و هماهنگ با بودجه در لوکیشن و مدت زمان محدود طراحی کنند و فیلم ساز نیز توانایی و قدرت خود را به من اثبات نماید، بنده در مقام تهیه کننده به او ایمان خواهم داشت و از ساخت فیلم های بعدی ایشان هم حمایت خواهم نمود. باید به این نکته بس مهم توجه داشت که همین اهالی سینمای کوتاه هستند که به سینمای بلند می روند و فردای سینمای بلند کشور مان را می سازند و به این ترتیب باید از ایشان حمایت کنیم. همان طور که در این چند دهه بسیاری از فیلم سازان شاخص سینمای حرفه ای کشور از سینمنای کوتاه آمدند. روی بنیان ها باید به هر شکل ممکن، هم در بخش دولتی و هم بخش خصوصی، چه با سرمایه و چه در حد تجهیزات اندک و حتی فاند، سرمایه گذاری و حمایت کرد.
ماهنی مهرپور، مسیحا احمدزاده، محسن مروی، حامد برغانی و نسترن باطومچی در این فیلم کوتاه به ایفای نقش پرداختند.
عوامل فیلم کوتاه «پس از پدر» عبارتند از: نویسنده و کارگردان: نوشین معراجی، تهیهکننده: علی کشاورز، محصول انجمن سینمای جوانان ایران، مجری طرح: محمد ثریا، مدیر فیلمبرداری: علی شورورزی، تدوین: پویان شعلهور، طراحی و ترکیب صدا: محمدحسین ابراهیمی، صدابردار: شاهین پورداداشی، اصلاح رنگ و نور: مهران دوستی، جلوههای ویژه: علیرضا حیدریراد، طراح گریم: نوید فرحمرزی، طراح صحنه و لباس: فاطیما نوفلی، دستیار اول کارگردان و برنامهریز: رامین پورعبداله، منشیصحنه: آیلار تقوی، موسیقی: حامد برغانی، مدیر تولید: مرتضی ابراهیمی، اجرای گریم: ماهان ابراهیمزاده، ترمه فرحمرزی، دستیار دوم کارگردان: مریم خدایی، دستیار تولید: محمدتقی شفاه، گروه فیلمبرداری: اشکان عباسی، امیرحسین عباسیپرتو، علی لطفی، امیرحسین رسولی، مصطفی محمدنژاد، دستیار صدابردار: محمد حصاری، دستیار صحنه: حسین مقصودی، گروه تولید و تدارکات: حمید نصرآبادی، محمد زندیه، علیرضا زاعری، عکاس: سمیه میری، مهفام هاشمی، پشتیبانی فنی: آرش رحیمزاده، مترجم: سوگل رضوانی، زیرنویس: رضا تاریوردی، تیتراژ: علیرضا ربیعمقدم، طراحی پوستر و لوگو: متین خیبلی، مشاور رسانهای: نگار امیری.
چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار از 27 مهر ماه تا ۲ آبان در پردیس سینمایی ملت در حال برگزاری است.
| گزارش و گفت و گو از: تورج اردشیری نیا
| عکس: الهام سادات روئین تن
لینک کوتاه : https://cinemaeinews.ir/?p=35615