سینمایی نیوز- آنتاگونیست شکل و شمایلهای مختلفی دارد و در عین حال که نقطه مقابل شخصیت اصلی است و بلای جان او محسوب میشود، امّابه اندازه پروتاگونیست اهمیت دارد و گاهاًماندگارتر است. رابطه آنتاگونیست و پروتاگونیست دوسویه است و هر چقدر شخصیت آنتاگونیست غیرقابل پیشبینی وپیچیدهترباشد به همان اندازهپروتاگونیست جذابتری وجود خواهد داشت. آنتاگونیست همواره در ادبیات، نمایش و سینما جایگاه غیرقابلانکاری داشته است و در یک تقسیم بندی کلان چند نوع دارد؛ انسان(مثل فیلمهای جنایی یا نوآر؛ غرامت مضاعف)، روان یا جسم پروتاگونیست(فیلمهای روانکاوانه که شخصیت اصلی با خودش درگیر است)، علم(شبکههای اجتماعی محصول پیشرفت علمی انسان است که برای رفاه خودش ساخته، امّا زمانی که از بین میرود زندگی انسان را راکد میکند علاوه بر این فیلم او یا درخشش ابدی یک ذهن پاک یا سریال آینه سیاه نمونههای خوبی هستند)، طبیعت(فیلم موج)، موجودات غیرانسانی(ترمیناتور۲)، بیماری(ایدز در فیلم فیلادلفیا)، تقدیر و خدایان. سیل، آتشفشان، برف، طوفان و بیماری آنتاگونیستهایی هستند که برای جوامع انسانی بسیار خطرناکند چرا که هم ناگهانی رخ میدهند و هم انسان در برابرشان قدرت چندانی ندارد.طبیعت در رویارویی با انسان در عین حال که میتواند برای او آسایش و زیبایی خلق کند، توان ویران کردن زندگی و سلامت او را هم دارد.امانوئل کانت فیلسوف آلمانی در تشریح امر زیبا و امر والا، رخدادهای طبیعی و برخی از عناصر طبیعت مانندکوه را که دلالت بر عظمت دارند، امر والا میداند. انسان در برابر امر والا کوچک و ناچیز است و واکنشی جز حیرت نمیتواند داشته باشد.
در اکثر مواقع حضور یک آنتاگونیست در فیلمنامه علّت مشخص دارد. پروتاگونیست تلاش میکند، نه تنها این علّت را کشف کند، بلکه با ترفندهایی بر آنتاگونیست فائق آید. در مورد طبیعت به این صورت نیست. طبیعتمثل انسان عمل نمیکند و دلایلش را به راحتی برای انسان نمایان نمیسازد. ناگهان یک سونامی زندگی هزاران نفر را نابود می کند و یا یک کوه آتشفشانی به ناگاه فعال میشود و گدازههایش ویرانی به بار میآورد.
فیلم مه ساخته فرانک دارابونت قصهی یک مه غلیظ است که به شکل طوفانی عظیم باعث میشود شهر با تمام نشانههای متمدنانهاش از بین برود. کوسهای بزرگ در فیلم آروارهها ساخته استیون اسپیلبرگبه یکی از مهمترین آنتاگونیستهای تاریخ سینما بدل میشود. فیلم غیرممکن با بازی نائومی واتس و ایوان مکگرگور داستان خانوادهای را روایت میکند که بر اثر سونامی در یکی از سواحل تایلند با مرگ روبهرو میشوند. فیلم نوح ساخته دارن آرنوفسکی یکی از داستانهای عجیب و غریب، اساطیری و دینی را براساس کتاب مقدس به تصویر میکشد. داستان حضرت نوح(ع) ورای مسائل دینی و مذهبی، یک داستان حماسی است که در آن انسان با بلای طبیعی مواجه می شود.
علاوه بر این در برخی از فیلمها بلاهای طبیعی به اندازهای سهمگین هستند که از این آثار به عنوان فیلمهای آخرالزمانی یاد میکنند. این فیلمها در ژانر علمی- تخیلی هستند. کتابهای آسمانی مانند قرآن کریم و داستانهای اساطیری در تمدنهای کهناز نابودی جهان سخن گفتهاند. دانشمندان و محققان نیز براساس فرضیههایشان پیشبینیهای کردهاند؛ مثلاً خاموشی خورشید یا فقدان آب و غذا و غیره. چنین دغدغههای در چند دهه اخیر در سینما به تصویر کشیده شدهاند. شاید بتوان فیلم ۲۰۱۲ را یکی از مهمترین آنها دانست. اهمیت این فیلم بیشتر به واسطه شایعهای است مبنی بر ویرانی در سال ۲۰۱۲،که البته بعدها کشف شد عدد ۲۰۱۲ مربوط به پایان یافتن یکی از چرخههای هستی در اساطیر و تمدن مایا است.
در کنار طبیعت، بیماری جسم یا روان از بزرگترین و ترسناکترین آنتاگونیستها محسوب میشود. بیماری های مختلف در طول تاریخ بشریت جان میلیونها انسان را گرفتهاند. بیماریهایی از قبیل، طاعون، وبا، سل، مالاریا.فیلم مهرهفتم از مهمترین آثار سینمایی جهان است. شوالیهای برای بقا با مرگ شطرنج بازی میکند و مخاطب را به سفری در قلب جامعهای طاعونزده هدایت میکند. بیماری طاعون به اندازهای بر جهان بشری تأثیر گذاشت که انسانهای بسیاری را نسبت به ادیان الهی دچار تردید کرد. در اعصار گذشته و در بسیاری از اساطیر همچون ایران، علّت بیماری را شیطان میدانستند. به عبارتی دیگر این بیماریهای لاعلاج انسان را به حدی اذیت کردند که مردم نسبت به رحمت و قدرت خدا شک کردند یا گفتند بیماری کار شیطان است نه خدا. این مضامین در فیلم یا پیرنگ اصلی هستند یا یکی از پیرنگهای فرعی. در فیلم آسمان سرپناه ساخته برناردو برتولوچی بیماری تیفوئید یا حصبه به عنوان یکی از پیرنگهای فرعی است که بر شخصیتهای اصلی داستان و رابطهشان تأثیر میگذارد. فیلم فرزندان انسان اثر فرانسوا کوارن ساختاری آخرالزمانی دارد و درباره نوعی ویروس است که نسل بشر را از بین برده است.
فیلمهایی که در آنها طبیعت، بیماری و علم به عنوان آنتاگونیست حضور دارند شمایلی آخرالزمانی به خود میگیرند،زیرا به جز حمله شهاب سنگ و موجودات فضایی که خارج از محدوده کره زمیناند این سه نوع آنتاگونیست قدرتمندتر از همه آنتاگونیستها هستند. در فیلم Outbreakبا بازی داستین هافمن، یک بیماری عفونیدر اردوگاه همه چیز را تحتالشعاع خودش قرار میدهد. فیلم Contagionبه کارگردانی استیون سودربرگ درباره یک بیماری شبیه آنفولانزای خوکی است که درسال ۲۰۲۰ به نام کووید ۱۹ شهرت یافت. کوئید ۱۹ تا امروز بزرگترین آنتاگونیست برای انسان محسوب میشود. انسان که همواره خود را از همه چیز و همه کس برتر میداند و متاسفانهخودشیفتگیاش به دلیل پیشرفتهای علمی و تسلط اندکش بر آسمان روزبهروز بیشتر شده است در مواجهه با یک ویروس یا یک نوع بیماری نه تنها زندگی فردیاش مختل شده، بلکه اجتماعش نیز آسیب دیده است. علاوه بر اینکه کروناویروس تأثیر عمیقی بر اقتصادگذاشته، گفتمان جدیدی را در ساختار روابط انسانیبه وجود آورده است به گونهای که بدون شک جهان پس از کرونا مثل گذشته نخواهد بود. کووید- ۱۹ در قامت یک آنتاگونیست نه تنها مرگ و میر زیادی را موجب شده، بلکه انسان را در مواجهه با مفهوم، ماهیت و حتی هویت خودش دچار چالش کرده است.موجودی که مجبور است در خانه بماند، قید درآمد و شغلش را بزند، از هر نوع رابطه عاطفی مانند آغوش یا گرفتن یک دست خودداری کند، آیا هنوز موجود برتر جهان است و یا آیا اگر از این فاجعه جان سالم به در ببرد همان راه پیشین را ادامه میدهد؟