داوود فتحعلی‌بیگی: دهه آخر صفر و ایام رحلت پیامبر اکرم (ص) و شهادت امام رضا (ع) و امام حسن مجتبی(ع) نیز مانند دهه اول محرم تعزیه‌های مختص به خود را دارد که به دلیل ناآگاهی بسیاری از تعزیه‌خوانان نسل جدید، کمتر به آن‌ها پرداخته می‌شود.

درواقع ما در ارتباط با اکثر شخصیت‌های مذهبی، برخی از انبیا و امامزاده‌ها نسخ تعزیه با موضوعات متنوعی چون معجزات، شهادت و زندگی ایشان داریم ولی چون این تعزیه‌ها کمتر مورد استفاده قرار گرفته‌اند و از طرفی هم کمتر تعزیه‌خوانی است که بتواند از روی این نسخه‌ها بخواند، به دست فراموشی سپرده شده‌اند به‌طور مثال تعزیه شهادت امام حسن مجتبی (ع) جزو تعزیه‌های سخت است که موسیقی متنوعی دارد و به همین دلیل هر کسی از نحوه خواندن و اجرای آن آگاه نیست.

تعزیه‌خوانان پیشکسوت ما در این عرصه انگشت‌شمارند و به ندرت عزیزانی پیدا می‌شوند که در این زمینه تخصص داشته باشند. از نسل جدید هم نمی‌توان انتظار داشت چراکه وقتی استاد و مرشدی نداشته باشند تا از او بیاموزند، قطعا نمی‌توانند از این نسخه‌ها به درستی بهره ببرند.

تعزیه نیاز به متولی و تشکیلات اداری مثل مرکز حفظ و اشاعه نمایش‌های آیینی و سنتی دارد تا به آموزش، پژوهش و آفرینش در این زمینه پرداخته شود.

شاید نتوان مربیان زیادی آموزش داد اما حداقل کار این است که روایت و خوانشی درست از نسخه‌های تعزیه را در بخش آموزش و پژوهش این مرکز ارائه کنیم. البته بعضی از نوارهای صوتی تعزیه‌خوان‌های قدیمی در دسترس هست که نسل جوان می‌توانند از این نسخه‌ها به منظور آموزش بهره‌مند شوند.

بیش از 530 عنوانِ مستقل مجلس تعزیه داریم و چنین پدیده‌ای با این حجم میراث قطعا میراث‌دار و متولی فرهنگی لازم دارد.

ما سال‌هاست برای حفظ این آیین به دنبال راه‌اندازی رشته هنرهای نمایشی آیینی و سنتی هستیم ولی متاسفانه این تلاش‌ها همچنان تا این لحظه بی‌نتیجه مانده است و اگر علاقه‌مندی مردم نبود تاکنون همین حد از تعزیه هم به خاطره‌ها می‌پبوست. سال‌هاست تعزیه در این کشور با هزینه‌های شخصی خوانده می‌شود.

سازمان اوقاف، وقفیات زیادی درباره تعزیه دارد که نمی‌دانیم کجا هزینه می‌شود. همین معدود مجالس گاه و بی‌گاه هم که هست به همت اداره‌کل هنرهای نمایشی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برپا می‌شود.

متاسفانه اقدامات محدودی هم که در زمینه ساخت سالن و تماشاخانه برای این هنر انجام شده، به بیراهه رفته است. در خیابان شریعتی محلی به عنوان مرکز نمایش‌های آیینی کشور احداث شده است که هیچ سنخیتی با این گونه‌ نمایشی ندارد. سازه مدرن ساخته شده نشان ازعدم تحقیق‌ و ناآگاهی مهندس طراح این بنا نسبت به نمایش‌های آیینی دارد و این بنای مدرن اصلا مناسب اجرای این نمایش‌ها نیست. ما نیازمند یک بنای سنتی با توجه به معماری تکایا هستیم نه سازه‌ای که تماما از شیشه باشد. متاسفانه در این زمینه نیز هزینه شده است اما نتیجه و خروجی موثری و کارسازی ندارد.