در این نشست ابتدا از پوسترهای سه پروژه «مکتبخانه سنگلج»، «تئاتر و تجربه پیشکسوتان» و «خانه هنر خلاق» که هر سه توسط اشکان قازانچایی طراحی شدهاند، رونمایی شد و پسازآن هرکدام از این سه پروژه بهصورت جداگانه توسط مسئولان مربوطه معرفی شدند.
آموزش؛ سنگ زیربنا و ساختارساز در حوزه هنر
پروژه تئاتر و تجربه پیشکسوتان با همکاری اداره کل هنرهای نمایشی، موسسه پیشکسوتان و دفتر برنامهریزی و آموزشهای هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تابستان 1402 در استانهای سراسر کشور برگزار خواهد شد.
مدیرکل دفتر برنامهریزی و آموزشهای هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای سخنان خود گفت: پروژه «تئاتر و تجربه پیشکسوتان» با همکاری اداره کل هنرهای نمایشی، موسسه هنرمندان پیشکسوت و دفتر برنامهریزی و آموزشهای هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تابستان 1402 در استانهای کشور برگزار خواهد شد.
محمدحسین اسماعیلی یکی از مهمترین سیاستهای ارشاد در دوره جدید را توسعه و تقویت آموزشهای هنری دانست و افزود: «در یک سال و نیم گذشته اتفاقات خوبی رقم خورده است و برنامههای گستردهای در دست اقدام است. یکی از مهمترین برنامههایی که در حوزه آموزش داریم این است که بتوانیم سند جامع آموزشهای فرهنگی و هنری را در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طراحی کنیم.»
او ادامه داد: «این موضوع مطرح شده و در دستور کار شورای عالی هنر قرارگرفته و پس از تصویب، در شورای عالی انقلاب فرهنگی هم مطرح خواهد شد.»
اسماعیلی با اشاره به اینکه بحث آموزشهای هنری در دو سطح طراحی شده است، توضیح داد: «در سطح اول با رویکرد تخصصی و نخبگانی، ارتقای دانش و مهارت و تقویت مراکز آموزش هنری همچون هنرستانهای هنرهای زیبا و آموزشگاههای هنری در دستور کار قرار گرفته و در بخش عمومی آموزش هنر، سیاست اصلی وزارت ارشاد ارتقای سواد عمومی هنر است و تلاش ما بر این است که هنر گسترش پیدا کند و در سبد خانوار قرار بگیرد.»
او آموزش را بهعنوان سنگ زیربنا و ساختارساز در حوزه هنر دانست و افزود: «ما طرحهای بزرگی برای این حوزه در نظر گرفتهایم و مهمترین طرحی که در حال اجراست، آموزش هنر برای همه است، کلانپروژه وزارت ارشاد که حدود یک سال از اجرایش میگذرد.»
اسماعیلی ادامه داد: «این طرح در مناطق کمبرخوردار نیز بهطور ویژه اجرا میشود و تا امروز در ۳۱۶ نقطه شهری روستایی و عشایری آموزشهای هنری اجرایی شده است. همچنین ۱۰۰ رشته فرهنگی و هنری در دورههای کوتاهمدت و در دو سطح مقدماتی و پیشرفته طراحی شده و تا امروز ۶۵ هزار نفر ثبتنام کردهاند و امیدواریم در سال جدید این طرح را ارتقا بدهیم.»
مدیرکل دفتر برنامهریزی و آموزشهای هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه این واحد تلاش دارد در همه رشتههای فرهنگی و هنری برنامههای آموزش داشته باشد، افزود: «یکی از بخشهایی که تعامل بسیار خوبی با ما داشته است، اداره کل هنرهای نمایشی است. سال قبل دورههای نمایشنامهنویسی در استانها برگزار شد که بازخورد بسیار خوبی داشت و در تابستان امسال هم آموزش هنر و تجربه را در حوزه پیشکسوتهای هنر خواهیم داشت که فتح باب جدیدی در حوزه آموزشهای هنری است و امیدواریم در سایر زمینههای فرهنگی هم الگو شود.»
او گفت: «بحث تجربهنگاری هنرمندان پیشکسوت را هم در دستور کار داریم که طرح ملی گنجینه آموزشهای هنری مستندنگاری سبکهای آموزشی پیشکسوتهای حوزههای مختلف فرهنگی و هنری است و بنا داریم با این کار سبکهای آموزش را ثبت و ماندگار کنیم و در قالبهای مختلف ارائه دهیم.»
آغاز دوره «تئاتر و تجربه پیشکسوتان»؛ از دهم تیرماه
د ر ادامه این نشست، حسن رونده، مدیر هماهنگی امور استانهای اداره کل هنرهای نمایشی مطالبات استانها را محور برگزاری دورههای آموزشی در هر استان دانست و گفت: «با توجه به درخواست استانها در حوزه آموزش، پس از بررسی، فهرست نیازها را از ۳۱ استان کشور و سه منطقه جنوب کرمان، قشم و اروند دریافت کردیم.»
او افزود: «با همکاری موسسه هنرمندان پیشکسوت بنا شد از استادان پیشکسوتی که در آموزشهای موردنیاز استانها صاحبنظر هستند، استفاده کنیم. یک فهرست ۶۰۰ نفری از پیشکسوتها تهیه شد و درنهایت ۹۸ نفر از هنرمندان پیشکسوت با ما همکاری خواهند داشت.»
رونده ادامه داد: «این دورههای آموزشی با اعزام استادان در مراکز استانها از ۱۰ تیر آغاز و تا پایان شهریور ادامه خواهد داشت. دورهها با گرایشهای متفاوت کارگردانی، بازیگری، ادبیات نمایشی، طراحی صحنه و لباس برگزار خواهد شد.»
او گفت: «شروع دورهها از استان کهگیلویه و بویراحمد و با اعزام سهراب سلیمی برای آموزش کارگردانی است و سپس به ترتیب در البرز، گیلان، کردستان، چهارمحال و بختیاری، قزوین، فارس، زنجان، ایلام، اردبیل، گلستان، کرمان جنوب و مازندران ادامه خواهد داشت که بر اساس اعلام نیاز استانها به این فهرست اضافه خواهد شد.»
تدریس علی نصیریان در مکتبخانه سنگلج
مکتبخانه سنگلج با همکاری انجمن هنرهای نمایشی، اداره کل هنرهای نمایشی و تماشاخانه سنگلج در راستای آموزش نمایش ایرانی برگزار میشود.
داوود فتحعلیبیگی، پیشکسوت نمایشهای ایرانی با تشکر از حمایت کاظم نظری برای حمایت از این رویداد گفت: «ضرورت آموزش نمایشهای ایرانی همیشه احساس میشد. بیش از پانزده سال قبل طرح درسهای آیینی-سنتی در دانشگاه سوره مطرح شد ولی هنوز راهاندازی نشده است. ازاینرو ما تصمیم گرفتیم کارگاههای آموزشی را دایر کنیم تا از تجربیات استادانی که در این زمینه تجربه دارند، استفاده کنیم تا چراغی روشن شود و رفتهرفته دانشگاهها هم پایکار بیایند.»
او توضیح داد: «در این شیوه آموزشی، اول از بازینامه شروع میکنیم و بعد به سمت اجرا میرویم. این اقدام در نوع خودش کمنظیر است و یکی از بهترین اتفاقهایی است که در این دوره رخ داده است.»
فتحعلیبیگی درباره دعوت از استادان گفت: «ما استادانی را دعوت کردهایم که هم سابقه پژوهشی داشتند و هم آموزشی و استاد علی نصیریان هم برای تدریس در این دورهها اعلام آمادگی کرده است.»
ارتقای دانش مادر و فرزند در خانه هنر خلاق
در بخش «خانه هنر خلاق» دورههای آموزشی تئاتر کودک و نوجوان با همکاری اداره کل هنرهای نمایشی در تالار هنر برگزار خواهد شد.
محسن امیری، مدیر تالار هنر دراینباره گفت: «با همراهی و هدایت کاظم نظری و برگزاری جلسات متعدد با استادان حوزه تئاتر کودک و نوجوان، طرح درسهایی آماده شد که با رویکرد پرهیز از تاریخنگاری و گفتوگوی شفاهی و صرفاً پرداختن به مسائل عملی و اجرایی و کارگاهی نوشته شده است.»
او افزود: «ابتدا پنج جامعه هدف در نظر گرفتیم؛ کودکان، نوجوانان، خانواده و مادر (بهعنوان رکن خانواده)، مربیان و مدرسان و فعالان حوزه تئاتر کودک نوجوان، اما در این دوره به دلیل فرارسیدن تابستان، دودسته اول مدنظر قرار گرفتند.»
امیری برای این دوره سه شرح درس را مطرح کرد و توضیح داد: «در بخش بازیگری ویژه کودک و نوجوان با توجه به میزان نیاز کودک دورههای هجدهجلسهای تدوین شد که در همه گروههای سنی، کارگاه به اجرای عملی و اجرای صحنه ختم شود.»
او همچنین به بخش موسیقی اشاره کرد و افزود: «شناخت ریتم در همه حوزههای تئاتر بسیار به کمک هنرمند میآید. تقویت هوش شنیداری و کلامی اگر در کودک و نوجوان پرورش پیدا کند، بسیار مورداستفاده قرار خواهد گرفت و هدف از تدوین دورههای موسیقی صرفاً ساز زدن نیست بلکه مباحثی را انتخاب کردیم که به درد اجرای نمایش بخورد.»
امیری گفت: «سومین درس، روانشناسی است که نزدیکترین رشته به هنرهای نمایشی محسوب میشود. هنرمند بههیچعنوان نمیتواند نمایشنامه بنویسد یا بازی و کارگردانی کند مگر اینکه شناخت مبتنی بر روانشناسی و جامعهشناسی داشته باشد. در بخش مادران نیز تربیت فرزند و نوع تعامل و حل مسئله، تقویت ارتباطجمعی، ارتباط و اعتمادبهنفس بخشی از مباحث مطرحشده است و با پرهیز از هرگونه انتفاع اقتصادی صرفاً با پایش و مطالعه بر مطالبی تمرکز کردیم که شاید در دیگر آموزشگاهها کمتر ارائه میشوند.»
او در پایان مدرسان این دوره را اینگونه معرفی کرد: «در بازیگری مریم کاظمی، روانشناسی طلوع عبداللهی و موسیقی درسا علیآبادی انتخاب شدند که هر سه نفر تجربه سینمایی و نمایشی دارند.»
برگزاری دورههای آموزش تابستانه هنرهای نمایشی بر اساس نیازهای هر استان
کاظم نظری مدیرکل هنرهای نمایشی کشور با تشکر از همه مسئولانی که به اجرایی شدن این دورههای آموزشی یاری رساندهاند، گفت: «در بحث آموزش در دو بخش آموزش دانشگاهی و مربیان آموزشوپرورش برنامهریزی شده است و جلسات متعددی برگزار کردهایم که بهزودی اجرایی خواهد شد.»
او درباره برگزاری دورههای آموزشی در استانها توضیح داد: «برای تمام کارگاههایی که در استانها برگزار خواهیم کرد آسیبشناسی و نیازهای آموزشی را بررسی کردهایم. کارشناسان ما مشکلات را در بخشهای مختلف بررسی کردهاند و بر اساس نیاز هر استان، دورههای آموزشی برگزار خواهد شد.»
نظری افزود: «نتایج این آموزشها بهطورقطع در جشنوارههای استانی امسال مشاهده خواهد شد.»