خبرگزاری رضوی– زهرا غفوریان، دومین شب جشنواره فیلم رضوی با اکران فیلم کیمیا به کارگردانی احمدرضا درویش و تهیه کنندگی هارون یاشایی تولید  ۱۳۷۳ در پردیس سینمایی مهر کوهسنگی برگزار شد. حضور درخشان مرحوم خسرو شکیبایی و سختی فیلم سازی حوزه دفاع مقدس در دهه ۷۰، ویژگی و وجه ممتاز این اثر ماندگار است.

درویش در ابتدا با تشکر از دعوت شدن به این مراسم گفت: دعوت و طلب‌شدن از مشهد و امام رضا(ع) را همیشه با رغبت بالا قبول می کنم و بسیار خرسندم که فیلم کیمیا به نمایش گذاشته شد و در مورد ناگفته های آن صحبت می شود.

وی عنوان کرد: کیمیا چهارمین فیلم من بعد از آذرخش است که در هر دو کار اقای یاشایی تهیه کنندگی آن را بر عهده داشتند. طرح کیمیا با مشاوره های بسیار به تدریج پرورش پیدا کرد و به تصویب رسید و  بعد از آن شروع به ساخت کردیم که تجربه عجیبی بود.

فیلم کیمیا در دوره آنالوگ ساخته شده است
درویش با اشاره به اینکه فیلم سازی در دوره حال حاضر بسیار راحت و آسان شده است، در حالیکه در گذشته با امکانات محدود و شرایط سخت فیلمبرداری انجام می شد، تصریح کرد: این فیلم در دوره آنالوگ ساخته شد و امروز وضعیت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تفاوت پیدا کرده و ساخت فیلم تسهیل شده است، در حالیکه آن زمان کار به شدت دشوار بود.

وی افزود: در دهه 70 فیلم‌سازی دفاع مقدس تازه در حال شکل گرفتن بود و من نیز جزو فیلم‌سازان جوان بودم. آنچه از پشت صحنه آموختم برای من بسیار بیشتر از جلوی دوربین و به مثابه یک دانشگاه بود.

لوکیشن های واقعی و صحنه های واقعی جنگ؛ ویژگی شاخص فیلم کیمیا
درویش لوکیشن های واقعی و صحنه‌های فیلم که از آثار باقی مانده جنگ گرفته شده بود را ویژگی شاخص فیلم کیمیا عنوان کرد و گفت: در حقیقت لوکیشن‌ها ساخته نشده بلکه انتخاب شده بود.

کارگردان فیلم کیمیا با خاطر نشان کردن اینکه این فیلم سندی باقی‌مانده از یک اتفاق تاریخی و معاصر است، افزود: ماندگارترین تصویر و هویت اصلی فیلم پلانی است که ساکی از بالای کادر روی زمین می‌افتد؛ گویا بار سنگینی بر زمین گذاشته می شود و حس خسرو شکیبایی در این صحنه آن را ماندگار کرده است.

درویش گفت: روز دوم یا سوم جنگ با مدیران مدارس در ساختمان آموزش و پرورش برای تعطیلی مدارس جلسه می گذارند که آیا مدارس تعطیل شود یا خیر که همان زمان یک راکت به آن ساختمان برخورد می‌کند و همه شهید می‌شوند و ما همین ساختمان را برای فیلمبرداری انتخاب کردیم.

خسرو شکیبایی بازیگری عاشق و متعهد بود
کارگردان فیلم کیمیا به ویژگی اخلاقی و تاثیر مثبت حضور خسرو شکیبایی در ماندگاری این اثر ارزشمند اشاره کرد و گفت: او فردی با اخلاق و متعهد به حرفه خود بود. فقط بازیگری سازنده نیست؛ انسان بودن و سبک زندگی نیز مهم است. هنرمند نمی‌تواند جایگاه بالا و مرتبت هنرمندی داشته باشد اما فرد بااخلاقی نباشد.

درویش خاطرنشان کرد: روز سوم فیلمبرداری دست خسرو شکیبایی شکست و پنج عمل جراحی روی آن انجام شد. هر بازیگر دیگری بود فیلم را تا بهبودی کامل متوقف می کرد اما به پیشنهاد خود این بازیگر متعهد، یک هفته بعد از عمل، فیلمبرداری را در مشهد آغاز کردیم. او درد زیادی داشت و مسکن زیادی مصرف می‌کرد، اما چون عاشق کار و حرفه خود بود سختی را به جان می خرید.

وی در خصوص مشکلات تصویربرداری در حرم بیان کرد: آن زمان دوربین و بازیگر باید در صحن می‌آمدند اما بیان می‌شد که این کار کفر است. مسئولین آستان می گفتند از حضور دوربین در صحن آن هم با بازیگر صحبت نکنید و ما هر تلاشی کردیم، گفتند امکان ندارد اما خسرو شکیبایی مشکل را حل کرد.

این کارگردان سینما ادامه داد: خسرو شکیبایی گفت «به زیارت رفته بودم؛ فردی من را در حرم دید و گفت آقای شکیبایی شما هستید؟ آن فرد رئیس دفتر آقای طبسی بود». او تلفنی به شکیبایی می‌دهد و بیان می‌کند «هر کاری بود، ما در خدمتیم». خسرو شکیبایی هم با وی تماس می‌گیرد و بیان می‌کند که «ما می‌خواهیم حاج‌آقا را ببینیم»؛ آن فرد نیز برای روز بعد قرار ملاقاتی تنظیم می‌کند. فردای آن روز به تالار آیینه رفتیم؛ ۶۰ الی ۷۰ روحانی دور نشسته بودند؛ با خودم می‌اندیشیدم مگر می‌توان در حضور آن‌ها چنین موضوعی را مطرح کرد.

درویش اضافه کرد: موضوع را توضیح دادم؛ مرحوم آیت‌الله طبسی گفت «نه؛ این بدعت می‌شود؛ خدا قبول می‌کند؛ در مکان دیگری فیلمبرداری کنید». خسرو شکیبایی ایستاد؛ از یکی از معممان نیز خواست بایستد. عبای او را روی دوش خود انداخت؛ صندلی را وسط تالار برد؛ روی صندلی رفت و پلان طولانی مدرس را اجرا کرد. در بازی خود با همه کار داشت و مخاطبش تنها حاج‌آقا نبود. همه را به بازی گرفت. حاج‌آقا در انتها گفت «بشود» و انجام شد.

وی با خاطر نشان کردن اینکه در واقع مهم‌ترین کار یک کارگردان مدیریت ارواح جمعی است، عنوان کرد: روش آقای یاشایی، در سینما باعث شده اعتماد به نفس به هنرمند تزریق شود. سواد، عقلانیت و فهم هنری بسیار اهمیت دارد و در کنار مدیریت منابع و ارتباطات، مدیریت ارواح عمومی بسیار حائز اهمیت است.

کارگردان فیلم کیمیا ادامه داد: مهم‌ترین عنصر قصه شخصیت است و مهم‌ترین عنصری که می‌خواهد در یک فیلم تولید شود تا یک قصه را شکل دهد، انسان است و باید مدیریت شود که آقای یشایایی این کار را بسیار خوب می‌دانست و به خوبی آن را مدیریت می‌کرد.

درویش با خاطر نشان کردن اینکه به علت سختی کار هزینه برخی صحنه‌های کیمیا به اندازه یک فیلم بود، گفت: آن زمان با سه تا چهار میلیون تومان می‌شد فیلم ساخت اما برای کیمیا ۵۵ میلیون تومان هزینه شد.

 رستاخیز سرنوشت خود را دارد و زنده است
ثابت نیا، معاون هنری بنیاد بین المللی امام رضا در ادامه از فیلم ارزشمند و شاخص رستاخیر سوال کرد گفت: آیا در آینده شاهد اکران فیلم رستاخیز خواهیم بود که درویش در پاسخ گفت من از رستاخیز عبور کردم. این فیلم سرنوشت خود را دارد و زنده است.

درویش در پاسخ به این پرسش که آیا در آینده فیلمی درباره امام رضا(ع) خواهید ساخت، گفت:  هیچ تصمیمی بی‌ارتباط با هم نیست و همه فلسفه، علت و دلیل دارد. واقعیت این است که در مورد اهل بیت(ع) اینگونه است که «او می‌کشد قلاب را» و اصطلاحا خودش می‌گوید بیا.