مهسا بهادری: اعلام کردند فیلم‌هایی که در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر اکران شوند، در اولویت اکران قرار خواهند گرفت. این یعنی فیلم‌هایی که در جشنواره حاضر نشوند، سال بعد یا اکران نمی‌شوند، یا در زمان‌های مرده سینما مثل ماه رمضان، و ماه محرم و صفر اکران خواهند شد. پس این تشویقی که از جانب سازمان سینمایی مطرح شده، عملا یک تهدید یا اگر کمی هم لطافت به آن بدهیم یک هشدار است.
جریان از این قرار است که دو روز پیش روح الله سهرابی مدیرکل اداره نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی گفت: «به طور طبیعی آن دسته از فیلم‌هایی که در جشنواره فجر شرکت نکرده باشند و یا فرصت چند ماهه اکران را از دست داده باشند در اولویت‌های بعدی اکران قرار خواهند گرفت.»
این حرف در زمان و شرایطی گفته شد که اولا بحث دو دستگی میان فیلمسازان ایحاد شده و نکته دوم از سال‌های قبل تعداد زیادی فیلم اکران شده در جشنواره پشت پرده اکران مانده‌اند ضمن اینکه بیش از ۳۰۰ فیلم هم پشت پرده اکران است. این پیشنهادی که از جانب سازمان سینمایی مطرح شده، عملا یک نوع تبعیض در حق فیلم‌هایی است که به هر دلیل اثرشان به جشنواره امسال نخواهد رسید.
عباس رافعی، فیلمنامه‌نویس و کارگردان درباره این مسئله که فیلم‌های زیادی در سالیان گذشته در جشنواره حاضر شدند؛ اما هنوز روی پرده نرفته‌اند می‌گوید: «فکر می‌کنم سازمان سینمایی اگر چنین تصمیمی گرفته بود که فیلمسازان را به حضور در جشنواره فیلم فجر تشویق کند، نباید اینگونه اعلام می‌کرد. یعنی نباید علنی می‌کرد که اولویت اکران با فیلم‌هایی است که در جشنواره حضور دارند. این تصمیم بر ضد خودش تبدیل شده است. این مسئله تشویق نیست بلکه یک تنبیه برای فیلمسازان است که اگر فیلمتان را به جشنواره فیلم فجر ندهید، ما دیگر آن را اکران نمی‌کنیم.»
او در پاسه به این حرف که البته نگفتند فیلم را اکران نمی‌کنیم بلکه گفتند اولویت با فیلم‌هاییست که در جشنواره حضور دارند نیز ادامه می‌دهد: «می‌دانید این جمله یعنی چه؟ در طول سال سینماها توانایی اکران ۷۰یا ۸۰ فیلم سینمایی را دارند، وقتی که اولویت با فیلم‌هایی باشد که در جشنواره حضور دارند، یعنی فیلم‌های دیگری که در جشنواره حضور ندارند، وارد چرخه اکران نمی‌شوند.»
این هنرمند می‌گوید: «درواقع ما باید این جمله را اینگونه تعبیر کنیم که اگر فیلمتان را به جشنواره فیلم فجر نفرستید، فیلمتان را در سال آینده اکران نمی‌کنیم.
من آن روی سکه را نگاه می‌کنم وقتی می‌گویند اولویت اکران با فیلم‌هاییست که در جشنواره حضور دارند، این جمله بسیار اشتباهی است مخصوصا وقتی از زبان یک مدیر سینمایی خارج شود. ما فیلمسازان کم با تنش مواجهیم که حالا یک مشکل به مشکلاتمان اضافه شود که ای، وای اگر فیلممان به جشنواره فیلم فجر نرسد، فیلمم آن روی دستمان می‌ماند.»
بیشتر بخوانید:
یک جایزه ویژه برای متقاضیان جشنواره فیلم فجر
تلویزیون با نام سرگرمی به مخاطب آشغال تحویل می‌دهد
جشنواره فیلم فجر منسجم نباشد خروجی نخواهد داشت/ هنرمندان را تنبیه نکنید
پیشنهاد سازمان سینمایی یک تور بی آب و علف است
در بخش دیگری از آن حرف‌ها نیز مدیرکل اداره نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی با اشاره به شرایط ویژه اکران و ضرورت برنامه ریزی برای مدیریت ترافیک فیلم‌هایی که در صف اکران، پیگیری و تلاش‌های همه جانبه‌ای از سوی سازمان سینمایی، شورای راهبردی اکران و شورای صنفی نمایش طی ماه‌های گذشته صورت پذیرفت، افزود: «در راستای حمایت از اکران فیلم‌های سینمایی، مشوق‌های گوناگونی از قبیل پخش تیزر تلویزیونی، حذف محدودیت زمانی اکران در صورت فروش و نیز، مشوق‌های دیگری به فیلم‌هایی که در این مقطع زمانی روی پرده بروند تعیین شد و آن دسته از آثاری که در این مدت به اکران رسیدند حتی الامکان از این مشوق‌ها بهره‌مند شدند. در عین حال، تعداد دیگری از آثار که فرصت و امکان نمایش داشتند به دلیل شرایط خاص اجتماعی تمایلی به این مسئله نشان نداده و فرصت مهم اکران را علیرغم پیش بینی مشوق‌ها از دست دادند. با توجه به جریان تولید سینما و ضرورت مدیریت صحیح چرخه تولید و عرضه، طی تصمیمات اخیر در سازمان سینمایی مقرر شد اولویت اکران سال ۱۴۰۲ با آثار حاضر در جشنواره فیلم فجر باشد.»
حالا مسئله قابل تامل اینجاست که اگر واقعا هدف توجه به چرخه اکران و بهبود سینماها است، چرا سازمان سینمایی خواسته یا ناخواسته می‌خواهد اول از همه بین فیلمسازان تفرقه بیندازد و در گام دوم این فرصت را از دیگر فیلم‌ها بگیرد؟ اصلا با این وضعیت فروشی که در حال حاضر سینماها دارند، اصلا اهمیتی دارد که سال ۱۴۰۲ چه فیلمی اکران خواهد شد؟
رافعی درپاسخ به این پرسش می‌گوید: «تصمیمی که سازمان سینمایی گرفته، آن هم در سینمای ورشکسته، بدون تماشاگر و بدون مخاطب، این چه تشویقی است؟ از این منظر هم حرف سازمان سینمایی به ضرر خودش است، این کار شبیه این است که یک تور گردشگری تبلیغ کند با من بیایید به یک تور در بیان بی آب و غذا همراه با آفتاب سوزان چه کسی از این پیشنهاد استقبال می‌کند؟»
این فیلمساز ادامه می‌دهد: «کاش کمی در مورد این تصمیم که به عنوان تشویق برای فیلمسازان دز نظر گرفتند، تامل می‌کردند و می‌پرسیدند آیا فیلمسازان اصلا مایل هستند که فیلمشان در این وضعیت سینماها اکران شود؟ به جای اینکه بیایند برنامه‌ریزی کنند که ما در سال آینده یک محیط امن برای حضور فیلم‌ها در سینماها ایجاد می‌کنیم و برای ما فیلم خود و غیر خودی معنا ندارد، چنین پیشنهادی می‌دهند؟»
این فیلمنامه نویس به دو قطبی کردن فضای هنری توسط سازمان سینمایی اشاره می‌کند و می‌گوید: «این حرف سازمان سینمایی یعنی اینکه فیلمسازان را به دو قسمت خودی و غیر خودی تقسیم کرده‌اند؛ فیلمسازان خودی که آثارشان را به جشنواره فیلم فجر می‌دهند، فیلمسازان غیر خودی که آثارشان را به جشنواره فیلم فجر نمی‌دهند، پس فیلمسازان غیر خودی بروند، بمیرند و دیگر فیلم نسازند. این گفتمان فرهنگی نیست که با هنرمندان انجام می‌دهند، بیشتر گفتمان نظامی است و سازمان سینمایی باید از گفتمان نظامی و تنبیهی نسبت به فیلمسازان دست بردارد. این موضوع از اساس اشتباه است چون بین فیلمسازان دو دستگی ایجاد می‌کند و فیلمسازان را مقابل یکدیگر قرار می‌دهد. »
