به گزارش سینمایی نیوز و به نقل از روابطعمومی جشنواره فیلم «حوا»، در ادامه سلسله نشستهای گفتگومحور نخستین جشنواره بینالمللی فیلم «حوا» نشست فیلم سینمایی «بدون قرار قبلی» عصر روز پنجشنبه 22 تیرماه با حضور محمود بابایی تهیهکننده و سام بهشتی منتقد سینما در سینما فرهنگ با اجرای میثم کریمی برگزار شد.
* قهرهایی که باید به آشتی برسد
محمود بابایی تهیهکننده فیلم «بدون قرار قبلی» در ابتدای این نشست گفت: وجود چنین جشنوارههایی را غنیمت میشمارم. در این سال ویژهای که پشت سر گذاشتیم، فاصلهای بین مردم ایجاد شد که این شکاف باید از بین برود و افراد به یکدیگر نزدیک شوند و با کارهای فرهنگی از این جنس این اتفاق رخ میدهد. کمکم میتوان این فاصله را برداشت. ما جاهایی قهر بودیم و این قهر با چنین کارهایی میتواند تبدیل به آشتی شود. ما باید با چنین جشنوارههایی سینماگران و مردم را به حضور در این رویدادها ترغیب کنیم. ما کار فرهنگی را به کار تبلیغی تقلیل دادهایم، این شکاف را همه فهمیدند اما سیاستگذاری به این شکل بود که فقط کار تبلیغی میکردند کار تبلیغی مکمل کار فرهنگی است. کار فرهنگی فقط بنر زدن نیست.
بابایی مطرح کرد: ما نمیتوانیم فیلمهایی که درباره زن و خانواده در این سالها ساخته شده و از قضا خوب هم بودهاند را نادیده بگیریم. اینکه همه فیلمها بفروشد، باعث خوشحالی است. هرکسی به بهانه هر فیلمی به سینما میرود جای خوشحالی دارد، اما آنچه در جریان اصلی سینما مد شده پرداختن به قصههای تلخ و سیاه است که فراوانی این جنس فیلمها زیاد شده و مردم هم استقبال میکنند.
وی افزود: من باید به خودمان نهیب بزنیم چون این ما هستیم که میتوانیم سلیقه مردم را با فیلمها به سمتی خاص ببریم وقتی ما مدام فیلمهای تلخ میسازیم مردم هم به تماشای همانها مینشینند. قصههایی هستند که ایرانی هستند و مال خودمان هستند و در این قصهها ریشه های خانواده و زن تنیده شده و هویت ایرانی دارند. برخی فیلمهای ما چنین هستند. و اتفاقا خوب فروش کردهاند. به نظر میرسد باید به این هویت برسیم. من بعد از قرار قبلی فیلم دیگری به نام «بعد از رفتن» تهیه کردم که در آن هم موضوع خانواده مطرح بود در این فیلم همه خانواده از پس خود برمیآمدند اما بدون جنگ و خونریزی البته این فیلم در فجر چندان قدر ندید.
* تجربه شخصی «بدون قرار قبلی»
سام بهشتی منتقد فیلم هم توضیح داد: «بدون قرار قبلی» برای من یک فیلم شخصی بود. من خیلی امام رضایی هستم و برای اولین بار بخشی از حرم را در این فیلم میبینیم که کمتر در فیلمها دیده شده است. فیلم در لایههای پنهان مهربانی امام رضا را نشان میدهد. به نظرم بهروز شعیبی یکی از فیلمهای مهم خود را ساخته که یک پختگی در فیلمش به چشم میخورد، بازی خانم آهنگرانی هم خوب بود.
وی ادامه داد: ما با قهرمانی مواجه هستیم که سیر و سلوکی معنوی را آغاز میکند و فیلم در ستایش خانواده است. احساس میکنم «بدون قرار قبلی» و «بعد از رفتن» به گونهای در امتداد هم هستند و هر دو در جهت ستایش خانواده.
بهشتی توضیح داد: به دلیل ساختاری که در سینمای ما وجود دارد، نمیتوانیم مشقتهای زنان را آنچنان که وجود دارد به تصویر بکشیم با این حال کارهایی صورت گرفته است.
این منتقد با تمجید از فیلم «دسته دختران» اظهار کرد: شاید برخی ممیزیها باعث میشود فیلمسازان کمتر به سراغ مشکلات زنان بروند اما به نظرم فعالیتهایی در این حوزه صورت میگیرد.
در ادامه نشست فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا» به کارگردانی لیلی عاج برگزار شد.
قلب ما برای سرهنگ ثریا میتپید
در ابتدای این نشست لیلی عاج گفت: جشنوارههای موضوعی وقتی نوپا هستند دو آفت دارند یکی تداوم و دیگری تاثیر. این جشنواره در نفس خود زیباست ولی اگر تداوم نداشته باشد مثل کبریتی در باد فراموش میشود. تاثیر این جشنواره در میان سینماگران هم مهم است و باید از الان به فکر این موضوع باشیم. مثلاً حتی الان که جشنواره فیلم فجر به چهل و اندی دوره خود رسیده باز هم مشکلاتی دارد اما به نظرم باید منتظر ماند تا ببینیم این جشنواره به کجا میرسد.
عاج با اشاره به فیلم «سرهنگ ثریا» مطرح کرد: در سینمای ما درباره قهرمانسازی یک ضعف جدی وجود دارد، در این سالها شمایل یک قهرمان را نتوانستیم خلق کنیم به طوری که نمیتوانیم بگوییم یک قهرمان با مشخصات ایرانی- اسلامی در فیلمها وجود داشته است و به سختی کاراکتر این چنینی را به یاد میآوریم. با این حال وقتی به طوبی در «زیر پوست شهر» فکر میکنم تلاش یک زن را برای یک خانواده میبینم.
قهرمان سازی واقعا کار دشواری است اینکه چه باید کرد و چه نسخهای پیچید را واقعا نمیدانم چون خلق و خو و حال و هوای هرکسی واقعا مهم است و من در جایگاهی نیستم که پیشنهادی داشته باشم تا بدانیم چه فیلمی چگونه باید ساخته شود.
وی گفت: من دنبال قصههایی میروم که برایم شناخته شده باشند، تلاش میکنم قصهگوی خوبی باشم، شاید تجربهای که در تئاتر دارم به کمک من میآید، همیشه میگویم پسند خواص و فهم عوام مهم است که البته ترکیب این دو دشوار است. پس باید دانش خود را افزایش بدهم و به این موضوع برسم ضمن اینکه موضوع زنان و خانواده برایم مهم و جذاب است اما دنبال این نیستم که فرمول «سرهنگ ثریا» را تکرار کنم.
جلیل شعبانی تهیهکننده این فیلم هم توضیح داد: تصورم این است که ما در سینما مخاطب شناسی دقیقی نداریم. به نظرم مدیریت کلان فرهنگی باید برای ذائقههای مختلف فیلم تولید کند. ما مخاطبانی داریم که شناسایی و جذب سینما نشده و برایشان فیلم هم تولید نشده است آنها هیچوقت با سینما آشتی نخواهند کرد مگر برای آنها فیلم تولید کنیم.
شعبانی مطرح کرد: به نظرم باید مخاطب را جذب کنیم و در این سفره غذاهای متنوع بگذاریم که مخاطبان خود را پیدا کند. سینمای ما به فیلمهای تفریحی نیاز دارد ولی ما به ژانرهای دیگر هم نیاز داریم. چه بسا که فیلمهای دفاع مقدسی هم مورد اقبال مخاطبان قرار میگیرد. اینکه فیلمهایی در ژانرهای مختلف بسازیم به نفع سینماست. فیلمسازی در حوزه خانواده میتواند به این موضوع کمک کند و بخشی از مخاطبان به سینماها بیایند.
شعبانی با اشاره به جشنوارههای موضوعی مطرح کرد: تصورم این است که این جشنوارهها عمدتا مقطعی هستند و بعدش دیگر رها میشوند. به نظرم باید نقشه راهی داشته باشیم.
شهروز آقاییپور بازیگر فیلم هم توضیح داد: ما در نمایش «بابا آدم» که «سرهنگ ثریا» برداشتی از آن است وقتی صحبت از فیلم شد هدفمان این بود یک فیلم خوب و شریف بسازیم. «سرهنگ ثریا» در جشنواره فجر به اندازه خود درخشید البته ما کار سختی داشتیم و قلب من برای «سرهنگ ثریا» میتپید.
عاج هم گفت: ما واقعا مثل یک خانواده بودیم.
آقایی پور هم عنوان کرد: واقعا همینطور است، خدا را شکر نتیجه کار هم خوب شد و امیدوارم در اکران عمومی هم مردم آن را دوست داشته باشند. به نظرم «سرهنگ ثریا» یک فیلم ماندگار در سینمای ایران خواهد بود. من سابقه زیادی در بازیگری ندارم اما اینطور هم شده که در فیلمهایی بازی کردهام که چندان دوستشان نداشتهام اما «سرهنگ ثریا» برای ما فرق میکرد. ما خانوادههای اسیران اشرف و مشقات آنها را دیده بودیم. گاهی فکر میکنم شخصیتی را که بازی کردم با همه جانم درک کردم چون این خانوادهها و انتظارشان را دیده بودیم و توانستیم بخش کوچکی از مشکلات آنها را به تصویر بکشیم.
رامین قربانی دیگر بازیگر فیلم هم گفت: ما نمایش «بابا آدم» را با همین محوریت کار کرده بودیم. من اطلاعات زیادی درباره این آدمها نداشتم اما هر آنچه را که لازم بود خانم عاج به ما داد.
عاج گفت: خانم صامتی بینهایت با ما همدل بود البته من خوش شانس بودم که یک تهیهکننده درجه یک هم در کنارم داشتم. ضمن اینکه یک گروه همدل سینمایی در پشت دوربین داشتم که مدیریت این گروه بدون یک تهیهکننده درجه یک ممکن نبود.
عاج گفت: برنامه داریم به زودی تئاتری روی صحنه ببریم. تلاش میکنیم ببینیم برای جشنواره تئاتر فجر چه میتوانیم اجرا کنیم.
شعبانی هم درباره اکران «سرهنگ ثریا» بیان کرد: در نظر داریم فیلم را ابتدای پاییز اکران کنیم که امیدوارم این اتفاق رخ دهد البته نوبت اکران گرفتن برای چنین فیلمهایی واقعا سخت است.