سارا نصراللهی: این روزها اگر پای تلویزیون و شبکه پویا بنشینید با تعداد بسیار زیادی برنامه رنگارنگ و متنوع مواجه می‌شوید برنامه‌هایی که مخصوص کودکان است و روی آنتن شبکه پویا رفته تا تبدیل به شبکه اختصاصی بچه‌ها شود. تا اینجای کار هیچ مشکلی وجود ندارد؛ اما دغدغه اساسی زمانی ایجاد می‌شود که شما سراغ جدول پخش این شبکه می‌رود؛ برنامه‌ها از این قرار است. «نئون و لئون»، «نیک و نیکو»، «فسقلی‌های باغچه»، «جت سواران» و… در فهرست بلند بالای شبکه پویا، بیشتر برنامه‌ها همین‌گونه است، انیمیشن‌هایی که ساخت ایران نیست و طبیعتا نمی‌تواند فرهنگ و شیوه زندگی ایرانی را به کودک آموزش دهد؛ اما مشکل کجاست؟ با اینکه ما انیمیشن‌سازهای موفق در عرصه داخلی و جهانی چون اشکان رهگذر، محمد خیر اندیش و … داریم و این کارگردانان انیمیشن‌های سینمایی مانند «آخرین داستان» و «پسر دلفینی»، یا حتی انیمیشن‌های کوتاه متعددی را کارگردانی کردند، بازهم از توانایی‌شان استفاده نمی‌شود.
دغدغه اصلی ما هم این مسئله بود که چرا از توانایی‌های تولیدمان درست استفاده نمی‌کنیم و اگر نمی‌توانیم به اندازه کافی تولیدات داخلی، در این حوزه و برای ارائه به کودک و نوجوانان داشته باشیم، آیا ایجاد شبکه‌ای به نام پویا و با محوریت توجه و تربیت کودکان لازم است؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال در ابتدا خواستیم با مسئولین فعلی شبکه پویا ارتباط برقرار کنیم؛ از روابط عمومی گرفته تا مدیرعامل شبکه هیچ‌کش پاسخگو نبود، به همین دلیل سراغ محمد سرشار، مدیرعامل سابق شبکه پویا رفتیم.
سرشار در پاسخ به این سوال که چرا تولید انیمیشن‌های داخلی کاهش پیدا کرده و بیشتر پویانمایی‌ها خارجی است، زمان مدیریت خودش را ملاک قرار داد و گفت: «تمام انیمیشن‌ها اعم از خارجی و داخلی در زمان مدیریت من، طبق الگو پیش می‌رفتند و باعث می‌شدند که دغدغه ملی در کودکان ایرانی ایجاد شود.»
او درباره شرایط فعلی و پخش انیمیشن‌های خارجی ادامه داد: «اگر ما نسبت به انیمیشن‌های ایرانی، انیمیشن‌های خارجی بیشتری در شبکه پخش می‌کنیم به این دلیل است که از سوی پویانمایی صبا کمتر حمایت می‌شویم و متاسفانه انیمیشن‌های کمتری در اختیار ما گذاشته می‌شود، به همین دلیل نمی‌توانیم آن طور که لازم است از ظرفیتهای داخلی بهره‌مند شویم.»
البته مسئله فقط پخش انیمیشن خارجی نیست، موضوع دیگری هم وجود دارد و آن این است که تولیدهای داخلی بیشتر در قالب نماهنگ و کلیپ‌های قدیمی از شبکه پویا پخش می‌شوند، سرشار درباره این مسئله هم توضیح داد: «نظری درباره شرایط فعلی ندارم؛ اما در دوره‌ای که من مدیریت این شبکه را در دست داشتم نماهنگ و کلیپ‌های تازه و جذاب برای گروه سنی کودکان روی آنتن این شبکه می‌رفت. وضعیت فعلی را باید از مدیران فعلی پیگیری کرد.»
حرف‌های مدیرعامل سابق شبکه پویا چندان قانع کننده نبود، یعنی ما را به پاسخ پرسش اصلیمان نرساند. به همین دلیل سراغ محمد خیراندیش، کارگردان انیمیشن «پسردلفینی» رفتیم. اثری که دست‌کم در این اوضاع سینما تا کنون ۲۰ میلیارد تومان را در گیشه خود ثبت کرده و حدود ۸۰۰ هزار مخاطب را هم به سینما آورده است.
محمد خیراندیش در گام اول به ضرورت وجود یک شبکه مخصوص کودکان اشاره کرد و گفت: «باید حتما یک شبکه برای کودکان وجود داشته باشد، همچنین ما باید در نظر بگیریم که برای این موضوع چه مقدار کار تولیدی انجام داده‌ایم. این مسئله هم باید بررسی شود که اگر قرار است تولیداتی انجام شود، چه‌قدر بودجه نیاز دارد و چه‌قدر بودجه برای آن تعریف شده است. در ارتباط با تولیدات می‌توانیم به بخش ارتباطات انسانی هم اشاره کنیم. البته متاسفانه ما در این بخش خیلی مشکل داریم.»
او درباره ضرورت وجود شبکه پویا ادامه داد: «اگر شبکه پویا نباشد چه مشکلی حل می‌شود؟ قطعا نبودش مشکلی را حل نمی‌کند، آیا شبکه‌های دیگر به اندازه کافی برای کودکان وقت می‌گذارند؟ متاسفانه در کشور ما برای تولیدات انیمیشنی سرمایه‌گذاری کمتری می‌شود، در حالی که ما در سینما انیمیشن‌های خوبی را به نمایش می‌گذاریم. این نشان می‌دهد ظرفیتش را داریم اما از آن استفاده نمی‌کنیم.»
تمام این فراز و نشیب‌ها نشان می‌دهد که قطعا ما به شبکه‌های تخصصی مثل پویا نیاز داریم، شبکه‌هایی که مخاطبان خاصی دارد و می‌خواهد محتوای مناسبی به آن‌ها ارائه دهند؛ اما ماجرا از این قرار است که اگر این شبکه‌ها به وظیفه خود درست عمل نکنند، چه تبعاتی دارد؟ شبکه پویا مخصوص کودکان است، کودکانی که آینده‌ساز این سرزمین هستند، اگر صداوسیما نتواند از بودجه ۵ هزار و چند صد میلیارد تومانی خود هزینه کافی برای تهیه برنامه‌های مناسب را در اختیار این شبکه قرار دهد، باید نگران آینده کودکان این سرزمین باشیم.
چرا که با این دسترسی به فضای مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای، اگر محتوای مناسبی برای کودکان ساخته نشود، دیگر نمی‌توان انتظار داشت که بتوان کودکان را پای شبکه‌های داخلی نگاه داشت.
