به گزارش سینمایی نیوز و به نقل از  خبرگزاری صدا و سیما، سینمای دینی و حماسه عاشورا همواره از موضوعات مهم هنری کشورمان بوده است اما آیا سینمای کشورمان توانسته است آثار فاخر عاشورایی برای انبوه مخاطبین در ایران و دیگر نقاط جهان خلق کند؟
سینمای دینی و مذهبی در ایران سابقه ی زیادی ندارد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی فیلم‌هایی با مضامین دینی و مذهبی در کشورمان ساخته شدند و حوزه ی جدیدی را در سینمای ایران شکل دادند. با وجودیکه آثاری قابل اعتنایی در این گونه سینمایی در کشورمان تولید شده است، اما هنرمندان هنوز نتوانسته اند به انتظارات و مطالبات فزاینده در جامعه خصوصا حماسه عاشورا پاسخ مناسبی دهند.

«سفیر» ساخته «فریبرز صالح» اولین فیلمی بود که با رویکرد عاشورایی در کشورمان در سال ۱۳۶۱ اکران شد. سفیر از چند جهت فیلم مهمی در سینمای ایران است. سفیر را می توان اولین فیلم جدی مذهبی سینمای ایران دانست که در ژانر تاریخی ساخته شد. از طرفی دیگر سفیر نخستین فیلمی است که با هزینه ی زیادی تولید شد و لقب «سوپر پروداکشن» گرفت. بنیاد مستضعفان به‌عنوان تهیه کننده، هزینه ی فیلم را ۹ میلیون تومان اعلام کرد که در آن زمان رقم بسیار زیادی بود.
پس از فیلم سفیر، چند تلاش دیگر برای ساختن فیلم‌های مذهبی و دینی با محوریت عاشورا در سینمای ایران شکل گرفت، ولی هیچ‌کدام فیلم‌های موفقی نشدند و نتوانستند در جذب مخاطب موفق عمل کنند. اما پس از رکودی ۱۲ ساله، «شهرام اسدی» یکی از ماندگارترین فیلم‌های مذهبی-تاریخی سینمای ایران را ساخت. «روز واقعه» در سینمای ایران یک اتفاق مهم بود که نمونه‌اش کمتر تکرار شد. روز واقعه زیبا و هوشمندانه واقعه ی کربلا را روایت میکند و بدون اینکه به طور مستقیم صحنه ی کربلا را نشان دهد به طور غیرمستقیم بیننده‌اش را متوجه اهمیت موضوع میکند.

«رستاخیر» ساخته «احمدرضا درویش» پرحاشیه‌ترین و پربحت‌ترین فیلم مذهبی تاریخ سینمای ایران است. فیلم از همان ابتدای تولید مخالفان زیادی داشت و بحث بر سر اکرانش زیاد بود. فیلم بالاخره به اکران عمومی درآمد، اما با انتقاد برخی علما و مردم نسبت به محتوای فیلم از جمله به تصویر کشیدن حضرت ابوالفضل (ع) اکران آن متوقف شد.

پر واضح است که تولید آثار تاریخی و مذهبی از جمله آثار عاشورایی از پیچیده‌ترین گونه‌های تولیدات سینمایی است. گونه‌ای که ساخت آن با چالش‌هایی روبروست و نیازمند پژوهش‌های عمیق، پیش تولید پیچیده و پر خرج، دکور‌های فاخر و باشکوه، فیلمبرداری سخت و طولانی و البته بودجه عظیم و اجتناب ناپذیر است.
مهمترین چالش‌های تولید آثار فاخر عاشورایی
الف) حساسیت محتوایی: پرداخت به سوژه‌های دینی، وسواس‌ها و حساسیت‌های خود را دارد. این حساسیت‌ها، به‌نوعی بزرگ‎ترین چالشی است که حتی دغدغه‌مندان این حوزه را دچار فرسایش و مشکلات بسیاری می‌کند. ساخت چنین آثاری به دقت مورد رصد نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف داخلی و حتی دیگر کشورهای مسلمان قرار داشته و این نهادها تمایل دارند آن موضوع دینی، از دریچه نگاه آن‌ها پرداخته شده و ملاحظات مدنظر آن‌ها نیز در اثر رعایت شود.
ب) هزینه‌های اجتناب ناپذیر: تولیدات دینی به دلیل دوره تاریخی وقوع حوادث و نقاط عطف آن‌ها که محلی برای تجمع افراد زیاد است، همواره هزینه‌های بالایی برای تولید میطلبیده است. هزینه‌هایی که قطعا هیچ بخش خصوصی و مستقلی، توان تامین آن را نداشته و کارگردانان و تهیه‌کنندگان، بناچار باید از امکانات دولتی بهره ببرند. بسیاری از این سوژه‌ها، علی الخصوص آن‌هایی که با مقوله عاشورا و امام حسین (ع) در ارتباط هستند، به هزینه‌های بیشتری نیاز دارند که قطعا یک یا دو نهاد دولتی نیز به تنهایی قادر به تامین آن نخواهند بود و تامین مالی پروژه، به پروسه‌ای طولانی تبدیل می‌شود.
ج) بازگشت سرمایه: پر واضح است تنها نهاد‌های دولتی میتوانند به استقبال چنین پروژه‌هایی بروند. با این حال به دلیل معذورات مالی و تنگنا‌هایی که حتی برای آن‌ها وجود دارند، و با توجه به اینکه انتظار بازگشت سرمایه چندانی نیز از این آثار وجود ندارد، بنابراین باید نهاد‌های دولتی با دغدغه فرهنگی به سراغ چنین تولیداتی روند که نیازی به بازگشت سرمایه وجود نداشته باشد.
د) تخصص حرفه ای: نباید از مقوله تخصص در حوزه تولیدات دینی به سادگی عبور کرد. سینمای دینی به دلیل تنوع موضوع و گستردگی جغرافیا و فرهنگ، تخصص اجرایی بالایی در تمامی حوزه‌ها می طلبد و این‌طور نیست که این تخصص‌ها تنها محدود به کارگردان یا طراح صحنه و لباس باشد. سینمای دینی در زمره ژانر‌های سخت سینما محسوب میشود که تخصص، لازمه ورود به آن است و بنابراین بسیاری از کارگردانان علاقمند به فعالیت در این حوزه، به دلیل عدم‌توانمندی لازم، زمینه ورود به این عرصه را پیدا نمی کنند.
در پایان باید متذکر شد ایران به عنوان ام‌القرای جهان اسلام و سینمای ایران به عنوان قدرتمندترین سینما در میان کشور‌های مسلمان، همچنان نتوانسته کارنامه قابل قبولی به لحاظ کمی و کیفی در حوزه تولیدات عاشورایی به ثبت برساند. تقویت سینمای دینی و عاشورایی هم اکنون جهت مقابله با تهاجم فزاینده محتوای وارداتی ضرورت دارد و لازم است هنرمندان این عرصه فراتر از مرز‌های ایران فکر کنند و جهانی کردن حماسه عاشورا و پیام آن را به الویت سینمای کشورمان تبدیل کنند.