به گزارش سینماسینما به نقل از  ایسنا در این برنامه که شامگاه پنجشنبه ۳۰ دی ماه در موزه ملی ایران برگزار شد، تقدیرنامه عالی یونسکو توسط ایرج راد، رییس هیات مدیره خانه تئاتر و حجت‌الله ایوبی، دبیر کل یونسکو به پاس یک عمر فعالیت هنری به علی نصیریان اهدا شد.

نصیریان: با فقر و فاقه کار کردیم

نصیریان به هنگام دریافت این تقدیرنامه با تاکید بر جریان‌ساز بودن تئاتر و لزوم ثبات گروه‌های تئاتری، از وضعیت معیشتی هنرمندان تئاتر در دوران کرونا ابراز تاسف کرد و آن را فاجعه‌بار خواند.

او از تلاش‌های ایوبی و رسول صادقی، مدیر فرهنگی یونسکو به عنوان دو مدیر تلاشگر فرهنگی تقدیر کرد و بر اهمیت و حساسیت کار مدیران فرهنگی تاکید کرد.

او گفت که بیش از هفتاد سال است که فعالیت هنری می‌کند و با دیدن نمایش‌های آیینی سنتی خودمان و فیلم‌های آمریکایی آن دوره، دلبسته تئاتر شده است.

نصیریان از فقر امکانات در شروع فعالیت هنری خود یاد کرد و افزود: دو دهه با فقر و فاقه کنار خیابان تمرین تئاتر کردیم، نه کتابی بود نه استادی، نه کلاسی. تنها شاهین سرکیسیان بود که سرنخ‌هایی به ما می‌داد و در ادامه هم که هنرمندان از فرنگ برگشته آمدند و بتدریج سرنخ‌های دیگری به ما دادند. ما آن زمان به فکر تقدیر و تشویق نبودیم و دلبسته تئاتر شده بودیم.

او سپس از وضعیت اشتغال هنرمندان تئاتر در دوران کرونا ابراز تاسف کرد و گفت: بسیاری از بچه‌های تئاتری در این مدت بیکار شدند. مرکز هنرهای نمایشی کمک‌هایی کرده ولی کافی نیست، وضعیت معیشت هنرمندان تئاتر فاجعه‌بار است.

نصیریان سپس تاکید کرد: نسل ما که تمام شد، ما  خودساخته بودیم اما به جوانان می‌گویم دست‌تان را بر زانوی خود بگیرید و کار کنید چراکه خلاقیت باید در نهاد و جوهره شما باشد. منتظر دولت و پول و کمک هیچ کس دیگری نباشید. اول خود را بشناسید و آن جوهره را بیابید. در ادامه هم کلاس و استاد به کمک‌تان می‌آید.

او سخنان خود را این گونه به پایان رساند: ما با فقر و فاقه کار کردیم و بعد به اداره هنرهای دراماتیک رفتیم ولی انگ دولتی به ما زدند در حالیکه فقط یک حقوق بخور و نمیر از دولت می‌گرفتیم.

زیباکلام:در تئاترهایتان، فرهنگ مردسالارانه را نقد کنید

سپس با پخش یک کلیپ و با حضور علی اکبر قاضی‌زاده و امرالله فرهادی از حسن نمکدوست، روزنامه‌نگار مطرح ایران تقدیر شد. در ادامه با پخش کلیپی دیگر و با حضور صادق زیباکلام از گروه تئاتر «تازه» به عنوان گروه فعال تئاتر در سال ۹۸ تقدیر شد.

اعضای این گروه، یوسف باپیری، اشکان خیل‌نژاد، هوتن شکیبا، نوید محمدزاده و آرمان کوچکی هستند.

زیبا  کلام به هنگام تقدیر از این گروه از هنرمندان تئاتر خواست نمایش‌هایی را در نقد فرهنگ مرد سالارانه موجود بسازند.

او که چندی پیش برای نجات یک زندانی محکوم به اعدام وارد عمل شده بود، گفت: من سیاسی‌نویسم و حرف‌هایم به دل نمی‌نشیند و نمی‌توانم برای از بین بردن فرهنگ ملعون مردسالارانه کاری کنم  ولی شما هنرمندان تئاتر می‌توانید تئاترهایی اجرا کنید که نشان دهد مردانگی  به این نیست که خواهران و همسران شما از چاقو و قمه‌تان بترسند بلکه مردانگی به این است که دل آنان به شما گرم باشد و بدانند که پشت‌شان می‌ایستید.

یوسف باپیری هم به نمایندگی از این گروه جوان تاکید کرد که استقلال گروه‌های نمایشی در گرو استقرار آنها در مکان‌هایی مشخص است. او آرزو کرد خانه تئاتر خانه همه اهالی تئاتر باشد و نه فقط بخشی از آن و بعضی از سیاستگذاری‌های آن اصلاح شود.

مشکل بزرگ ما، بی مساله بودن است

سپس با پخش کلیپی دیگر مراسم نکواداشت حسین کیانی، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر برگزار شد. برای تقدیر از این هنرمند  ژاله آموزگار، اسطوره‌شناس و پژوهشگر و محمدرضا اصلانی، فیلمساز روی صحنه رفتند.

کیانی در آغاز از استاد خود حمید سمندریان یاد کرد که گفته بود استاد کسی است که شاگردانش تصور کنند هرگز به او نمی‌رسند.

او بی‌مسالگی و شبه‌مسالگی را از بزرگ‌ترین مشکلات امروز تئاتر ایران دانست و افزود: شاید امروزه در تئاترمان  دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های خوب داشته باشیم و فارغ‌التحصلان زیادی تحویل جامعه داده باشیم ولی بی‌مساله بودن در تئاتر بسیار خطرناک است و از آن بدتر شبه مساله بودن است و به همین دلیل تئاتر امروز ما مسایل جامعه خود را مطرح نمی‌کند .

این هنرمند از غلامحسین ساعدی و بهرام بیضایی یاد و ابراز تاسف کرد که آثار این دو نویسنده در تئاتر امروز کشورمان اجرا نمی‌شود.

کیانی ادامه داد: در حال حاضر تئاتر ما به یک فعالیت اجرایی خوش‌قواره و پول‌ساز تبدیل شده ولی آثاری که مسایل جامعه را مطرح کنند یا کار نمی‌شود یا جلویش گرفته می‌شود.

ژاله آموزگار هم به هنگام تقدیر از این هنرمند گفت: ما در برابر شما هنرمندان هیچ هستیم چراکه شما میزبان تاریخ هستید اما مفتخرم در این دریای پرتلاطم هنوز فعالم.

معرفی نمایش‌های برگزیده با حضور بهمن فرمان آرا

بعد از این بخش، نمایش‌های برگزیده سال ۹۸ به انتخاب اعضای انجمن منتقدان و نویسندگان با حضور بهمن فرمان‌آرا معرفی شدند.

جایزه سوم به نمایش «بیگانه در خانه» به کارگردانی سید محمد مساوات تعلق گرفت که به دلیل حضور نداشتن او، اشکان خیل‌نژاد این جایزه را دریافت کرد.

جایزه دوم هم به نمایش‌های «صدر در صد» و «پنجاه پنجاه» به کارگردانی مرتضی اسماعیل کاشی اهدا شد که او نیز در برنامه حضور نداشت و سر فیلمبرداری بود.

جایزه اول به نمایش «لانچر ۵» به کارگردانی مشترک پویا سعیدی و مسعود صرامی تعلق گرفت.

در ادامه محمد رسول صادقی، رییس انجمن منتقدان و نویسندگان تئاتر و دبیر جشن سالانه انجمن توضیحاتی درباره شکل‌گیری این انجمن ارایه کرد . او یاد هنرمندانی را که در دو سال اخیز به دلیل بیماری از دست داده‌ایم، گرامی داشت و آرزو کرد عصبیت در جامعه کمتر شود و با یکدیگر مهربان‌تر باشیم.

او با اشاره به اختلافات سلیقه‌ای اجتناب‌ناپذیر در اصناف گوناگون تاکید کرد به خاطر اختلاف‌نظرهای کوچک یک قریه را به آتش نکشیم بلکه بکوشیم با حرف زدن مسال‌مان را برطرف کنیم و فراموش نکنیم کسانی از پا نگرفتن اصناف هنری خوشحال می‌شوند.

صادقی خاطره‌ای تعریف کرد که بیست سال پیش زمانی که در خانه هنرمندان ایران به عنوان روابط عمومی فعال بوده است، پیشنهاد تشکیل انجمن منتقدان و نویسندگان تئاتر را به بهروز غریب‌پور، مدیر این مکان ارایه کرده است.

به درخواست او بهروز غریب‌پور با همراهی ایرج راد، کیک تولد بیست سالگی انجمن را بریدند و شمع‌های آن را خاموش کردند.

غریب‌پور هم یادآوری کرد: بیست سال پیش که این پیشنهاد مطرح شد، خواستم این انجمن با حضور پیشکوستانی مانند نجف دریابندری شکل بگیرد که اولین نقد تئاتر را نوشته بود. امشب هیچ کس به اندازه من غمگین نیست در چون همین سالنی که الان برنامه ما در حال برگزاری است، روزگاری تئاتر اجرا می‌شده و نمایش‌هایی از مهین اسکویی و اسماعیل شنگله را در آن دیده‌ام.

او که در دهه هفتاد نمایش «بینوایان» را در تالار شهید آوینی فرهنگسرای بهمن اجرا کرده بود، ابراز تاسف کرد که به دستور قالیباف شهردار پیشین تهران، این سالن به سالن کنفرانس تبدیل شده است.

غریب پور خطاب به زیبا کلام گفت: هنرمندان تئاتر بر منویات شما کار می‌کنند ولی دست‌هایی اجازه کار کردن نمی‌دهد وگرنه بسیاری مسایل مهم هست که هنرمندان به آن واقف هستند ولی اجازه پرداختن ندارند. اما با وجود همه سدها روزی همه ما خروشان به کار هنری خواهیم پرداخت.

در این برنامه یادی از هنرمندانی شد که در دو سال گذشته به دلیل بیماری، از دنیا رفته‌اند.

نشان هنرمند مسئول از سوی تشکل مسئولیت اجتماعی و توسط امیر روشن، مدیر این تشکل به لیلی عاج کارگردان نمایش« کمیته نان» به دلیل پرداختن به مساله کولبری اهدا شد.

با حضور احمد محیط طباطبایی، رییس کمیته موزه‌های ایران از علیرضا اسدی، مدیر نشر «نیماژ» به عنوان ناشر فعال در حوزه تئاتر تقدیر شد که به دلیل غیبت او، سهند آدم عارف مشاور این ناشر این هدیه را دریافت کرد و از علی شمس دیگر همکار خود در این نشر به دلیل توجهش به نشر کتاب‌های تئاتری یاد کرد.

در ادامه مراسم با حضور مسعود فروتن از علی بهرامی تهیه‌کننده برنامه رادیویی «گیومه» رادیو نمایش قدردانی شد. همچنین انجمن اعلام شد به دلیل کم‌کاری تلویزیون در حوزه تئاتر، برنامه تلویزیونی برگزیده‌ای برای قدردانی انتخاب نشده است.

معرفی برگزیدگان مسابقه مطبوعاتی 

در این برنامه با حضور هیات داوران، یونس شکرخواه، فریدون صدیقی و حمید امجد جوایز برگزیدگان مسابقه مطبوعاتی اهدا شد. سیف الله صمدیان، دیگر عضور هیات داوران، به دلیل حضور در یک برنامه دیگر در کیش، نتوانست در این برنامه حضور داشته باشد.

برگزیدگان بیستمین جشن سالیانه انجمن منتقدان و نویسندگان تئاتر به شرح ذیل معرفی شدند:

مقاله: محسن خیمه‌دوز از روزنامه اعتماد

گزارش: عباس غفاری از هنرآنلاین

ترجمه: انیسا رئوفی از ماهنامه شبکه آفتاب

گفتگو: مهدی میرمحمدی از ماهنامه شبکه آفتاب

نقد: سمیرا بابایی از ماهنامه دنیای تصویر

عکس: حسین گلستان برای مجموعه عکس

مهدی میرمحمدی، برگزیده بخش گفتگو در سخنان کوتاهی از تحلیل رفتن تعداد خبرنگاران در تحریریه‌های هنری ابراز تاسف کرد و از همکاران خود که رسانه‌ای ندارند، یاد کرد.

نشان نوشین که هر سال به عضو فعال انجمن تعلق می‌گیرد، امسال به جایزه به شقایق (بهجت) فرشته اهدا شد.

اجرای قطعاتی موسیقی زنده در فواصل برنامه و پخش کلیپی با شعر و صدای شاملو و نیز یادی از حمید لبخنده، هنرمند فقید تئاتر و تلویزیون که به تازگی درگذشته است، از دیگر بخش‌های این برنامه بود که اجرای آن را فرزاد حسنی بر عهده داشت.