سینمایی نیوز– در دومین روز از برگزاری هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران سینماحقیقت، فیلم مستند «فرشته ها» به کارگردانی “مهدی زمانپور کیاسری ” در بخش جایزه شهید آوینی و مسابقه ملی از ساعت 19:30 تا 21:30 در سالن 5 چارسو به نمایش در آمد.

به گزارش سینمایی نیوز و به نقل از فاش نیوز، “مهدی زمانپور کیاسری” که بیش از ۱۰۰ حضور بین‌المللی و ۵۰ تندیس ملی و بین‌المللی در کارنامه خود دارد، در مورد علت نامگذاری این فیلم بیان داشت: بنده برای ارائه کارگاه آموزشی مستند سازی سوری به سوریه سفر داشتم. یک هفته، کار نظری و تدریس، شاملِ نوع نگاه به سوژه و زاویه در موضوع را آموزش دادیم که چه چیز را مشخص کرده و ببینیم، تا تبدیل به فیلم شود. در ادامه، این انتظار به وجود آمد که آنچه را آموزش دادیم، در عمل نیز مشاهده شود. به این ترتیب هفته دوم، به سوژه یابی و ساختِ فیلم پرداختیم.

برنده بهترین کارگردانی مستند جشنواره فیلم فجر سال ۱۳۹۱ اظهار داشت: خانواده ای را یافتیم که پدر و مادر، نابینا بودند و فرزند هفت ساله ای به نام “زهرا” داشتند. خانه ای تاریک با فقر مطلق و زندگی خاص و کودکی که در دل این تاریکی به دنبال نور می گردد. این پدر و مادرِ نابینا، تمامی زندگی خویش را صرف این بچه نمودند که در دل این سیاهی ها با آن منطقه کرد نشینِ جنگ زده و زندگی سختِ اقتصادی، به دنبالِ کور سوی امیدی بودند که پدر و مادرِ نابینا اتفاقا به آن امید رسیدند و به بچه منتقل نمودند و این بچه نوری را به واسطه این پدر و مادر دریافت می نمود. این جا بود که من دریافتم خداوند این پدر و مادرِ نابینا را به سان فرشته ها در خدمت این دخترِ بینا قرار داده است و چه انرژی و روحیه ای بالاتر از این فرشته ها می توان سراغ داشت. در آن خانه ی سیاه که ظاهرِ امر بود، من نوری دیدم که تصور نمودم باید آن را به تصویر بکشم. ۴ تا ۵ روز همراه با دوستانِ دانشجو تصویربرداری داشتیم و فیلم را ساختیم، تحویل نمودیم و بازگشتیم. مکان تصویربرداری داخل زینبیه دمشق بود.

برنده جایزه بهترین فیلم میان مدت جشنواره مستند ویزیون دو ریل سوئیس در سال ۲۰۱۴، در مورد علت پرداختن به این سوژه یادآور شد: تمامی فیلم های قبلی کارنامه فیلمسازی بنده به زندگانی انسان ها، قوم شناسی و آداب و رسومی که در یک فرهنگ و زندگی یافت می شود، باز می گردد. من همواره شخصیت ها را انسانی نگاه می کنم و هماره به دنبال امید هستم. در بدترین شرایط نیز تیره و تار نگاه نمی کنم و نورِ امید را از زندگی، دور نمی کنم. این زاویه نگاه به طور طبیعی در مسیر فیلمسازی من اثر می گذارد و بر همین اساس، به شخصیتِ انسان ها نزدیک‌می شوم و دنیای ایشان را کشف می کنم و به مخاطب نشان می دهم.

دریافت کننده تقدیر ویژه هیئت داوران جشنواره ایدفا هلند ۲۰۲۱ در مورد ویژگی های ساختاری و محتوایی این اثر که می تواند توسط هیئت داوران دیده شود تصریح ساخت: هر آدم علاقه مندی می تواند فیلم بسازد و راه برای وی باز است. در فضای جشنواره ای که شاملِ دنیای رقابتِ هنرمندان است، انتظارِ بالاتری می بینیم. طبیعی است نوعِ ویژگی و خلاقیتی که در کار هست، اینکه از چه زاویه ای به شخصیت، نگاه، آن را کشف و به مخاطب هدیه می کنم و مخاطب احساس می کند یک‌پله بالاتر آمده است، بایستی دیده شود. این همان زیبایی اثر مستند است که واقعیت های دنیای اطراف را با زاویه درست به حقیقت تبدیل می کنیم. این خلاقیت و نوآوری که در فیلم مستند “فرشته ها” هست می تواند توسط داوران دیده شود و البته در دنیای رقابت و سلایق، نتیجه هر آن چه باشد می پذیریم.

تقدیر شده ویژه هیئت داوران جشنواره داک اج نیوزیلند ۲۰۲۲ در مورد جای خالی چنین فیلم هایی تاکید کرد: از آن جایی که کمتر به سراغ ساخت مستند هایی چون “فرشته ها” می روند و البته دنیای مستند نیز آن مطالبه گری را می پسندد، بنده احساس می کنم که در فضایی چون سوریه که جنگ و اوضاعِ وخیم اقتصادی آن را در بر گرفته است، من بر آن شدم چیزی را که دیده نشده است کشف و به مخاطب و سینما هدیه کنم؛ فیلمی که تا به حال در فضای سوریه و خارج از کشور نداشتیم. هیچ چالشی نداشتم و هر آن چه می خواستم به لطف و محبت خدا فراهم بود.

برنده جوایز بهترین فیلم و بهترین کارگردانی از دوره‌های مختلف جشنواره سینما حقیقت و جشنواره‌های داخلی دیگر، در اشاره به اهمیت ارتباط فیلم سازان جوان با سینمای بین الملل خاطر نشان ساخت: ما یک تُنِ صدایی داریم که اگر قوی تر باشد، آن گاه در فواصلِ بیشتری به گوش می رسد. حال، زمانی که فیلم هنری و بین المللی بسازم، همه ی دنیا، آن را می بینند. محدودیت ها اما دایره مخاطب را نیز محدود می کند. من باید به گونه ای حقیقت را از دلِ واقعیت بیرون بکشم و آن را پرداخت سینمایی نمایم، که دنیا آن درک کند و آن گاه، تازه، بگوید فیلم خوبی هست یا خیر. یک فیلمساز به جایگاهی دست می یابد که تمام دنیا و علاقه مندانِ سینمای مستند، منتظرِ دیدنِ فیلمِ بعدی او و حرفی جدید است. البته این جا تکلیف و وظیفه ما سخت و حساس و حرفه ای می شود.

“زمانپور کیاسری” که جوایزی از جشنوارهای بین‌المللی کشورهایی همچون اسپانیا، ایتالیا، اتریش، کره جنوبی، استونی، روسیه، شیلی، قطر، مصر، ترکیه، لهستان و دیگر کشورها در کارنامه دارد، ادامه داد: جذب سرمایه، اندک صورت می گیرد و بنده، تمامی فیلم هایم را با بودجه شخصی، ساخته ام. البته در این بین اتفاق هایی هم می افتد، فیلم “مشتی اسماعیل” بنده توسط چند شبکه اروپایی و ترکیه ای و شبکه “تی آر تی”خریداری و پخش شده است. در عین حال، برای فیلم های دیگرم هم، چون “کل فاطمه” که یک سال و اندی فیلمبرداری داشتم و “آب باد نان خاک” که به فهرج کرمان رفته بودم، بودجه فراوانی هزینه نمودم اما مبالغی که برای خرید این آثار پیشنهاد می شود ناراحت کننده است.

  فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد تولید سیما گرایش کارگردانی و مدرس دانشگاه صدا و سیما، اضافه کرد: فقدان بخش بازار در جشنواره حس می شود، احتمال می رود که اقبال و جذب صورت نپذیرفه است؛ اگر چه جشنواره سینما حقیقت و مرکز گسترش را به لحاظ اعطای بودجه و حمایت، بهتر از مراکز و مجامع دیگر دیده ام. تمامی فیلم های من برای مردم کشورم و مردم دنیا بوده است. فیلم “مشتی اسماعیل” از سال ۹۰ تا به الان ۳۵۰ مرتبه از تلویزیون پخش شده است. شما ببینید اگر یک سریالِ ۵۰ قسمتی ۵ بار بازپخش شود تازه ۲۵۰ نمایش خواهد داشت! فیلم “پاپلی” ۵۰ بار پخش شده است و همینطور فیلم “آسَک” نمایش های متعددی داشته است. مردم، این فیلم ها را دوست دارند چون بنده، سادگیِ زندگی را در فیلم هایم می آورم تا باورپذیر باشند؛ ضمن آنکه بر آن هستم از ساختار قابل قبول هنری برخوردار باشند. اصلا مخاطبِ خاص را نمی پسندم، مخاطبِ ما، تمامی مردم در درجه اول هستند و مخاطبانِ علاقه مندِ سینمای مستند هم که حضور دارند.

او در مورد برگزاری جشنواره بین المللی سینما حقیقت و تاثیر آن بر فیلمسازان جوان گفت: این طور برای شما بگویم که اگر جشنواره سینما حقیقت را نداشته باشیم انگار هیچ نداریم. در دلِ اهالی سینمای مستند و جوانان، ایجادِ انگیزه ی شدیدی شده است. جشنواره سینما حقیقت بدل به یک برند شده است. بنابراین باید بر روی انتخاب آثار راه یافته دقت صورت گیرد و همچنین حمایت مادی و معنوی بیشتری شود. مستند سازان تقریبا حمایت مادی کمی می شوند.

برنده بهترین فیلم بلند مردمی جشنواره مستند تلویزیونی 1397 درباره جایگاه پژوهش در جامعه و مدیریت کلان کشور، همچنین تغییر نگاه مسئولین به سینمای مستند با نگاه روزآمد و مخاطب محور گفت: ضعفِ بزرگ‌ِ ما در حوزه مستند، آموزش است و تا زمانی که آموزش، ضعیف باشد، اتفاقِ خاصی نمی افتد. اساتید در دانشگاه های مختلف، آموزشِ سینمای داستانی می دهند! حتی فیلم مستندِ قابل ارجاع و قابلِ استنادی نساختند. بسیاری از دانشجویانِ بنده، الان در جشنواره سینما حقیقت فیلم های قابل اعتنایی ساخته اند. ضمن آنکه یک‌مشاور باید همراه دانشجویان باشد. اولین مورد برای حمایت و هدایت و تولید بی دغدغه، سرمایه است.

عوامل فیلم مستند «فرشته‌ها» عبارتند از نویسنده و کارگردان: مهدی زمانپور کیاسری، تهیه‌کننده: الهه موسوی، فیلمبردار: حسن سیدی پریشان، تدوین: مهدی زمانپور کیاسری، جواد سالاری، صدابردار: علی اصغر هاشمی، صداگذار: حسن مهدوی، اصلاح رنگ و نور: رضا تیموری، نویسنده متن: اکبر روح، گوینده متن: جنی هبهب.

هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت»؛ 27 آذر ماه تا 2 دی ماه 1402 به دبیری محمد حمیدی مقدم در پردیس چارسو در حال برگزاری است.

| گزارش و گفت و گو از: تورج اردشیری نیا

| عکس از: الهام سادات روئین تن