سینمایی نیوز
  • برابر با : Friday - 26 April - 2024
کل 7875 امروز 0

خبر فوری

دور شدن از فضای سرد مجازی با چاشنی پانتومیم  شاهد اتفاقات حیرت‌آوری در بخش روستایی و عشایری حوزه تئاتر بودیم زنده‌یاد میرزایی هنرمندی موثر در روند جریان‌سازی شبیه‌خوانی بود سایت پاویون رسمی جمهوری اسلامی ایران در شصتمین دوسالانه هنر ونیز راه‌اندازی شد پوستر ششمین همایش مطالعات فیلم کوتاه تهران رونمایی شد تیترهای صفحه اول روزنامه های سه شنبه 4 اردیبهشت 1403 چهل‌ودومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران فراخوان داد روایت شصتمین دوسالانه هنر ونیز از زبان کیوریتور ارشد پاویون جمهوری اسلامی ایران از فیلم‌سازی با پول تو جیبی تا آدمی که مگس شد!/ «سینما» خانواده‌اش را انتخاب می‌کند «سوره» میزبان نشست‌های تخصصی «فیلم جُستار» و «ژانرهای ترکیبی» می‌شود نمایش «پیانو» و «ملودی» صفحه اول روزنامه های دوشنبه سوم اردیبهشت 1403 اختصاص جایزه ۴ میلیاردی برای طرح برگزیده “آسمانه هنر ایران” زمان و محل اجرای نمایش‌های منتخب خیابانی تئاتر رضوی اعلام شد جشنواره فجر هنر معماری از امسال در گروه جشنواره‌های فجر برگزار خواهد شد اسماعیلی از افتتاح طرح ملی «تجلیل از الگوهای برتر آموزشگاهی» کشور خبر داد جانِ تماشاخانه سنگلج در خطر است آخرین مصوبات شورای پروانه ساخت آثار غیرسینمایی دبیر هفتمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران منصوب شد باز نشر پنج کتاب محبوب خوانندگان انتشارات بنیاد سینمایی فارابی نمایش مستندی از زنده یاد «حمید سهیلی» در موزه سینما صفحه اول روزنامه های یکشنبه دوم اردیبهشت 1403 فروش سینمای ایران در فروردین 1403 اعلام شد آیین اختتامیه دومین طنزواره استانی میرما برگزار شد کتابفروشی‌ها برای حضور در بخش مجازی نمايشگاه كتاب تهران در سامانه «بازار کتاب» ثبت‌نام کنند هنر انقلاب کوشید فرم را فراتر از بازی‌های صوری، تبدیل به تجلی امری قدسی و متعهد کند نمایش «گالیله» با سه اجرا 300 میلیون فروخت قابل توجه اعضاى محترم خانه موسیقى ایران پورتراب؛ پیرِ دِیر موسیقی ایران امیر قادری: امروز اغلب فیلم‌های کوتاه استاندارد هستند پیشخوان مطبوعات/ صفحه نخست روزنامه های پنج شنبه اول اردیبهشت 1403 اجراهای عمومی نمایش‌های کودک و نوجوان جشنواره رضوی مشخص شدند با درگذشت پوراحمد تاریخ سینمای ایران ورق خورد کاربران کتابخانه‌های عمومی ۴۷۰۰ ساعت به طرح «بهار در بهار» اختصاص دادند شهروند – خبرنگاران بازوی رسانه‌ای سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌شوند عکس/ صفحه نخست روزنامه‌های پنجشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ آئین معرفی چهره سال ۱۴۰۲ هنر انقلاب برگزار شد بازگشت چند کتاب کمیاب به کتابخانه تربیت تبریز نمایشگاه کتاب از مهمترین رویدادهای فرهنگی است ۸ پلاتوی جدید در محل ساختمان اداره تئاتر ساخته می‌شود تدارک برنامه‌های ویژه رسانه ملی برای سی‌وپنجمین نمایشگاه کتاب تهران آیین بزرگداشت استاد مصطفی کمال پورتراب آخرین روزهای فروردین و فیلم‌های سینمایی و تلویزیونی شاهکار کوبریک روی آنتن شبکه نمایش موافقت شورای صدور پروانه ساخت آثار سینمایی با 5 فیلم‌نامه بزرگداشت زنده یاد مهرجویی در جشنواره فیلم مسکو اولین حضور بین‌المللی «چوپان» ‌در جشنواره «sehsüchte» آلمان «بخوانیم و بسازیم» شعار سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شد آغاز ثبت نام چهل و سومین آزمون ادواری استاندارد‌های مهارتی بخش فرهنگ و هنر فراخوان اجرا در تماشاخانه‌های مهر و ماه حوزه هنری منتشر شد

39
اختصاصی سینمایی نیوز/ گفت و گو با “مصطفی آقامحمدلو” نویسنده و کارگردان و "فرهاد عباسی" تهیه کننده فیلم کوتاه "اسماء" در حاشیه سی و نهمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران؛

“اسماء” فیلمی با نگاه انسانی و بین المللی در فضای مقاومت و بحران

  • کد خبر : 8160
  • ۰۱ آبان ۱۴۰۱ - ۱۱:۰۰
“اسماء” فیلمی با نگاه انسانی و بین المللی در فضای مقاومت و بحران
هدف اصلی فیلم کوتاه "اسماء" فاصله گذاری بین مفهوم جنگی است که می کُشد، ویران و آواره می کند و مفهومِ مجاهدت، که می رود دفاع و احیاء و احقاق حقوقِ انسان های مظلوم می کند.

سینمایی نیوز– فیلم کوتاه داستانی “اسماء” در بخش فیلم های داستانی مسابقه سینمای ایران سی و نهمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران حضور دارد و می توان گفت فیلمی همچون “اسماء” که با نگاه انسانی و بین المللی در فضای مقاومت تعریف شده و نیز حاصل حضور چند ساله سازندگان آن در سوریه بوده باشد، در جشنواره و سینمای کوتاه و حتی سینمای بلند نداریم. دغدغه ایشان از دوستان شهید شان و تعلق خاطر شان به حوزه سینمای بحران، اثری متفاوت خلق کرده است که مورد توجه علاقه مندان سینمای کوتاه و همچنین ارگان ها واقع شده است. با “مصطفی آقامحمدلو” نویسنده فیلمنامه و کارگردان و “فرهاد عباسی” تهیه کننده این اثر که خود را برای حضور در سومین و آخرین جلسه نمایش فیلم در پردیس سینما گالری ملت، محل برگزاری جشنواره آماده می کردند و با صبر و احترام، وقت مکفی به مصاحبه ما اختصاص دادند به گفت و گویی مفصل نشستیم که ملاحظه می نمایید.

سینمایی نیوز- در مورد علت نامگذاری و موضوع این فیلم توضیح بفرمایید؟

“مصطفی آقامحمدلو”: زمانی که برای بار چهاردهم فیلمنامه ی این نسخه ای که در حال حاضر روی پرده است را بازنویسی می کردیم به ذهن بنده رسید یک آیه و تعبیر در قرآن وجود دارد با این مضمون که فرشتگان به خداوند می گویند چرا موجودی را خلق می کنید که خونریزی می کند. حس کردم این شکل تصویر و ترسیمِ انسانی، شخصیت حُسامِ فیلم است. خداوند می فرماید من چیزی می دانم که شما نمی دانید و “اسماء” را به انسان آموختیم. این در واقع شخصیت پردازی “اسماء” است. فضائل و مفهوم انسانی که در بستر این شخصیت کار گذاشته شده است را در او می بینیم و می تواند تعبیری از این آیه باشد.

فیلم درباره شخصیت امدادگری است که در استان اِدلب سوریه به حسب یک اتفاق زیر آوار می ماند و متوجه فردی می شود که دست او از زیر آوار بیرون مانده است و ارتباط این دست و اسماء و حوادثی که در ادامه رقم خواهد خورد را مشاهده می کنیم.

سینمایی نیوز- جای خالی چنین فیلم هایی را چطور می بینید؟

“مصطفی آقامحمدلو”: همین الان به فستیوالی که عده ای می خواستند آن را تحریم کنند و البته پروژه تحریم با استقبالی که صورت پذیرفت به شکست انجامید را مشاهده کنید؛ فیلمی که با نگاه انسانی و بین المللی در فضای مقاومت، خود را تعریف نموده باشد فکر می کنم در جشنواره حضور ندارد. ما در سینمای حرفه ای بر روی ژانر اجتماعی و ژانر جنگ و در مواقعی نیز گونه طنز تمرکز داریم. الحمدالله اگر چه امسال از حیث ژانر، فیلم های متنوعی می بینیم اما همچنان فقدان فیلم هایی که موضوع مقاومت را  تعقیب کنند و یک نگاه انسانی به فضای بحران و جنگ داشته باشند چه در سینمای کوتاه و چه سینمای بلند نداریم.

سینمایی نیوز- فیلم “اسماء” در این جشنواره، علاوه بر بخش داستانی مسابقه سینمای ایران چرا در بخش دفاع مقدس قرار نداشت؟

“مصطفی آقامحمدلو”: نمی دانم چرا این تصمیم را نگرفتند اما هدف گذاری ما معرفی مقاومت اسلامی و حضور موءثر ایرانی ها در پهنه مقاومت بوده است و فیلم اصالتا مخاطب بین المللی دارد و به زبان اریژینال ساخته شده که در فضای منطقه بتواند حرف خود را عنوان کند. ما وقتی از حوزه دفاع مقدس و اَشکال جنگ صحبت می کنیم، معمولا فیلم ها حداکثر مخاطب را از فضای داخلی ایران می گیرند.

سینمایی نیوز- نسبت سینمای کوتاه و جشنواره فیلم کوتاه تهران را با مبانی فکری و بنیادی انقلاب اسلامی چگونه می بینید؟

“مصطفی آقامحمدلو”: متاسفانه علی رغم اینکه مدیریت فعلی، مدیریت انقلابی است و فضای تحریم جشنواره را به خوبی توانستند مدیریت کنند، و حسن جشنواره امسال تمرکز بر روی ژانر و فراهم آمدن آثار متنوع است، اما همچنان شاهد موءلفه های جریان شبه روشنفکری می باشیم. ۳۰ درصد فیلم ها از تختخواب شروع و با خیانت تمام می شوند. فیلمی که به صورت مکتوب انصراف داده بود و با کَپشِن های انگلیسی باعث تحریم جشنواره از سوی کنفرانس بین المللی فیلم کوتاه شد، الان در جشنواره حاضر است و با حرص، تلاش می کند جایزه بهترین فیلم را به دست آورد. شما این فیلم را نگاه کنید! هر مخاطبی که از سالن خارج می شود اثری که از فیلم می گیرد این است که از تمامی سنت های بومی ایرانی متنفر می شود.

همچنان ما الفاظ زشت و رکیک را در بسیاری از آثار می بینیم. همچنان بحرانِ روایت و قصه گویی و معرفی را می بینیم که این نیز از موءلفه های سینمای شبه روشنفکری است. می گویند بهتر است مخاطب فکر کند و همه چیز را نباید بگوییم! این زیر متنِ دیگری هم دارد که ضعف روایت و قصه گویی و عدم شناختِ فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی است که در تمامی این فیلم ها وجود دارد.

در مرحله فیلمنامه و انتخاب و گزینشِِ سوژه ها و تم ها است که بایستی خوب عمل شود، وقتی فیلم ها به جشنواره ها راه پیدا می کنند دیگر هیئت داوران می بایستی منصفانه تصمیم بگیرند و نمی توانند حدود ۸۰ درصد فیلم هایی که ارتباطی با هویت بومی ما و انقلاب اسلامی ندارند را حذف کنند. این فرآیندی چند ساله خواهد بود. دبیر جشنواره و هیئت انتخاب، دستِ بالا را گرفتند که فیلم های متنوعی در جشنواره حضور داشته باشند و همانطور که می بینیم همه نوع فیلم با مضمونِ بسترِ شبه روشنفکری که آسیبِ سینمای بومی ما بوده اند در این جشنواره موجود است! تغییری به لحاظ معنایی و محتوایی اتفاق نیافتاده است.

سینمایی نیوز- در زمان ساخت این فیلم چه چالش هایی داشتید؟

“مصطفی آقامحمدلو”: نکته نخست اینکه مقاومت اسلامی و بخصوص حوادث سوریه همچنان الویت حتی نهادهای انقلابی نیست. نسخه اولیه فیلمنامه را سال ۹۶ نوشته بودیم که حاصل حضور چند ساله ما در سوریه بوده است. ما مشاهده میدانی از بحران داشتیم و فیلمنامه را که آماده کردیم گفتند الان الویت این نیست و حرف داخلی بزنید و از محیط زیست و اخلاق، فیلم بسازید!!! برخی دیگر هم گفتند نگرانیم که فیلمی ضد جنگ از کار در بیاید!!! این در حالی است که هدف اصلی فیلم کوتاه “اسماء” فاصله گذاری بین مفهوم جنگی است که می کُشد، ویران و آواره می کند و مفهومِ مجاهدت، که می رود دفاع و احیاء و احقاق حقوقِ انسان های مظلوم می کند. این فاصله گذاری در فیلم مشخص است و هرگز این اتهام که فیلم، ماهیتِ جنگ و جهاد را زیر سوال می برد، به فیلم نمی چسبد.

یکی از مشکلات اساسی، پیدا کردن بازیگری بود که ۲۰ دقیقه روی آکس صورت او باشیم و در هر ۳۰ تا ۴۰ ثانیه، ۳۰ تا ۴۰ شیفت حسی  از استصال، گیجی، درد، ترس، مصمم و مجاهد بودن و… داشته باشند که خیلی کار سختی بود. ۲۰ تا ۳۰ بازیگر لبنانی و عربِ سوری در ایران را دیدیم که پس از مذاکره و استعلام از سوریه متوجه شدیم دستمزد آن ها خیلی بالاست. در نهایت خانم “مهسان خدا کرمی” به فیلم اضافه شدند که موهبت خداوند بودند. ایشان همه ی وجود خود شان را پای فیلم آوردند و حقیقتا اذیت شدند. بنده روز آخر تصویربرداری به ایشان پیشنهاد دادم که حتما برای چند جلسه به مشاور مراجعه کنند. ایشان از زمانی که در اتاق گریم می نشستند گریه می کردند و به خود می لرزیدند و می گفتند پلان های من را سریع تر بگیرید. این اَکتینگ سنگین خود را در کار بروز داد.

خاطره ای بگویم و آن اینکه ما چون از قبلِ شروع تصویربرداری خیلی تمرین می کردیم دیگر سر صحنه آن چنان راجع به بازی صحبت نمی کردیم و اجازه می دادم که خانم “خدا کرمی” در حال و هوای خویش باشند. با ایشان این قرار را گذاشته بودیم که شما در برداشت اول، تا به انتها بازی کنید و اگر لازم شد، در برداشت های بعدی، ما نقطه گذاری خواهیم کرد. در آخرین پلان فیلم ایشان گفتند شما صحبتی ندارید، بنده گفتم ما روایتی داریم مبنی بر اینکه وقتی کسی شهید می شود روی زمین نمی افتد و به استقبال او می روند و او را در آغوش می کشند و شما به عنوان بازیگر ۸ ثانیه فرصت دارید. ایشان نیز یک واکنش و بازی درخشان از خود نشان دادند و حتی بعد از اتمام تصویربرداری این پلان، یک ساعت و نیم نشسته بودند و اشک می باریدند و به خود می لرزیدند.

بحث لهجه نیز بسیار پیچیده بود. ظرافت ها و کد گذاری هایی که اصرار داشتیم در آن صحنه ها باشد و فیلم اریژینال و سوریه شود، با نظارت آقای “فرهاد عباسی” که زندگی بیشتری در آن منطقه داشتند اتفاق افتاد. همه ی مراحل را پشت سر گذاشتیم اما هیچ کدام به اندازه آن مشکل مالی که در پُست پروداکشن به آن برخوردیم، نبود.

سینمایی نیوز- چه ویژگی های ساختاری و محتوایی در این اثر سراغ دارید که می تواند توسط هیئت داوران دیده شود؟

“مصطفی آقامحمدلو”: ما پیش از این خودمان را مستندساز بحران می دانستیم و الان نیز فیلمساز سینمای داستانیِ حوزه بحران و مقاومت می دانیم. وقتی به لحاظ موضوعی دسته بندی می کنیم همواره الویت را به بحران می دهیم و بایستی به بحران نزدیک شد و در میان آن بحران، به دنبال انسان گشت و او را یافت و به عمق وجود وی نزدیک شد. “اسماء” این فاصله گذاری بین جنگ و جهاد را انجام داده و این شبهه ی سنگینی است که سال ها در جامعه ما وجود دارد.

در لبنان و عراق و سوریه این شبهات را نمی یابید چرا که در آنجا، مفهوم انقلاب اسلامی و مفهوم بین المللیِ انسانی و اسلامی را از امت واحده هویت انقلاب اسلامی، ادراک نمودند. ضعف مدیریت افکار عمومی در داخل کشور باعث ایجاد چنین شبه ای شده هست. فیلم “اسماء” که در اجرا کار سختی بوده، آمده است به این شبه پاسخ دهد.

همچنین، حدود ۲۰ دقیقه از فیلم در آکسِ بازیگری است که مِتُدِ اَکتینگِ بسیار پیچیده ای را ما با ایشان تجربه کردیم. کار، حاصل تمرینی ۲ ماهه است که بعد از اتمام هر پلان، بازیگر ما می نشست و می لرزید و گریه می کرد. بعد از آخرین پلان فیلم که از بازیگر نقش “اسماء” تصویربرداری کردیم و شهید می شود، شبِ بعد از آن به او گفتم می خواهیم تمامی فیلم را از ابتدا تا انتها در یک برداشت با شیوه دوربین آزاد تصویربرداری کنیم، ایشان می گریستند و می گفتند که من دیشب در اینجا شهید شده ام و در این دنیا نیستم که بتوانم بازی کنم. خب بنده این اَکتینگ را در دیگر بازی های جشنواره مشاهده نکرده ام.

همینطور، حفظ ریتم در آن فضای به شکل مخمصه، کار خیلی سختی بود. البته بنده اطمینان دارم که هیئت داوران که همه گی از اساتید حقیر هستند این جزئیات را خواهند دید.

سینمایی نیوز- به عنوان فیلمسازِ سینمای کوتاه آیا به ارتباط با سینمای بین الملل در حوزه تولید و همچنین پخش فکر می کنید؟

“فرهاد عباسی”: برای جلوه گر شدن این فیلم، در حال کار و تلاش هستیم و با دوستانی که به پخش بین المللی در جشنواره های خارجی اشراف دارند در ارتباط هستیم. برای تولیدات آینده ی سینمای کوتاه در حوزه مقاومت اسلامی و موضوع افغانستان، لبنان، سوریه، یمن و حتی روسیه، برنامه هایی داریم و ارتباطاتی گرفته ایم که چه در قالب مشارکت و چه سرمایه گذاریِ واحد، انشاالله خداوند یاری کند انجام خواهد شد. ژانری که انتخاب نمودیم و هدف گذاری که در سطح منطقه ای کرده ایم، لاجرم ناچاریم با کمپانی های کشورهای همسایه که همسوییِ ایدئولوژیک یا گفتمانی یا منافع و مصالح در سطح منطقه با ما دارند ارتباط داشته باشیم.

سینمایی نیوز- علت پرداختن به این سوژه را بفرمایید؟

“فرهاد عباسی”: اصل کار این است که ما علی رغم درگیری ۱۰ ساله مان در پرونده سوریه و عراق و منازعات منطقه ای که با مداخلات آمریکا شروع شد، کار آن چنانی در سینما انجام نداده ایم و این جای خالی، نمایان است. اگر “به وقت شام” آقای حاتمی کیا را که بیشتر ناظر به فضای داخل است فاکتور بگیریم، کار درست و منسجم و فکر شده ای متناسب و مبتنی بر اقتضائات واقعیِ شرایط تولید کرده باشیم.

اگر ما ادعا می کنیم سعی کرده ایم فیلم مان را به شرایطی که در آن منطقه وجود داشته است نزدیک کنیم، حاصل زندگانی ۱۰ تا ۱۲ ساله در آن ۲ منطقه است. فیلم های مستندی که ساخته ایم و ارتباطاتی که در خصوص مسائل مختلف با این ۲ منطقه داشته ایم، باعث شد فکر کنیم درک درستی نسبت به شرایط و ارتباطاتِ ماحصلِ ۱۰ سال حضور در این ۲ کشور داریم.

آمریکایی ها وقتی وارد ویتنام می شوند، تا به همین امروز سینمایی به نام سینمای ویتنام دارند و آن مقدار فیلم ساخته اند. زمانی که وارد افغانستان می شوند در ژانر های طنز و جدی و انتقادی، سریال و فیلم و اثر ساخته اند. اما در سینمای ما اصلا چنین چیزی بهتر بگوییم از محور مقاومت که فضای گفتمانی و نظری آن نزدیک باشد وجود ندارد. حتی در بحث مظلومیت خودمان و چند هزار شهیدی که از دوستان و هم پیمانان مان تقدیم کرده ایم، آیا متناسب با فضا و شرایط و هزینه هایی که پرداخته ایم، مابه ازای آن فیلمی ساخته ایم؟!!!! در حوزه مستند، کم و بیش که آن هم محکوم به شکست شده است الا در دوره های کوتاه با عناوین جمع و جور اما در حوزه سینمای داستانی فیلمی نداریم.

کاری که ما خواهیم ساخت حتما در سوریه و لبنان، خوب دیده خواهد شد؛ چون به اقتضائات و شرایط آن ها سعی داشتیم حتی در لهجه توجه کنیم. اینطور بگویم برای شما! فکر نمی کنم تا به اینجا کسی در بحث لهجه به اندازه ما زحمت کشیده باشد. در برگردان فیلمنامه به زبانِ شامیِ سوری، وقت بسیار گذاشته شده است و در بیان و اجرای آن نیز بازیگر فیلم سرکار خانم “مهسان خدا کرمی” بسیار زحمت کشیده اند.

اینکه چرا به این سوژه پرداخته ایم چون دغدغه ی ماست!!! امروز چه تعداد کوچه و خیابان با نام شهید می شناسید و هر یک از ما به سرعت می توانیم نام ۱۰ نفر از دوستانِ شهیدمان در سوریه را بر لب بیاوریم و پس چرا نباید فیلمی در این حوزه داشته باشیم. چرا با نگاه های تنگ نظرانه که نکند کار ضد جنگ، و شیعه و سنی بشود شلوغ می کنیم. چرا نگوییم آنجا بودیم؟! فیلم آمریکایی “نجات سرباز رایان” برای نجات چه کسی است و چرا از آن فیلم می سازند؟ آمریکایی که در اروپا کشته می شود و آمریکایی که در اروپا نجات پیدا می کند، حال مگر از نجات جان انسان توسط یک ایرانی در سوریه و کمک به آن ها فیلم ساخته شود ایراد دارد؟!!!!

کد ها و فکت هایی در فیلم از اسامی افراد و لوکیشن ها و اتفاقات درون فیلم وجود دارد که فکر می کنم گفتن آن زود باشد و حتی دوستان منتقد در سوریه بعدها راحت تر به آن کد گشایی ها دلالت پیدا می کنند.

هنگامی که یکی از مسائل ما در ۱۰ سال گذشته سوریه است، قطعا می بایستی سرایت و سرریزِ آن در حوزه سینما و تلویزیون دیده شود. سعی ما آن بود که این را نمایش دهیم.

سینمایی نیوز- روند تولید و مراحل کار چگونه بود؟

“مصطفی آقامحمدلو”: ایده اولیه فیلم “اسماء” سال ۹۶ هنگام ساخت یک مستند که به حضور خانم ها از اقوام و مذاهب مختلف در جنگ سوریه می پرداخت شکل گرفت. ۱۴ نسخه بازنویسی شد. در این فاصله ۴ سال در حال تلاش برای تهیه بودجه ساخت فیلم بودیم. با توجه به اینکه الویت هیچ موءسسه و نهادی در کشور، تولید رسانه ای در حوزه مقاومت اسلامی نیست، این اتفاقِ ساخت فیلم نیافتاد و در نهایت، با قرض و وام از این نهاد و آن موءسسه، فیلم را ساختیم. ضمن اینکه در یک سال گذشته هزینه های تولید بسیار افرایش یافته است. مکان تصویربرداری در شهرک پلیس بوستان ولایت بود. تمامی دکورها ساخته شد. ۶ جلسه تصویربرداری داشتیم.

سینمایی نیوز- کمبودهای سینمای کوتاه را چگونه ارزیابی می کنید؟

“مصطفی آقامحمدلو”: فقدان معنا، عدم شناختِ موءلفه های بومی هویت ایرانی و اسلامی، از خود بیگانگی فرهنگی، استحاله در فرهنگ و سینمای لیبرالیِ منقضی شده اروپای شرقی و آمریکا، بحران معرفی و روایت و قصه، و واگذران کردن فیلم به اینکه مخاطب خود، اندیشه می کند، تنها روپوشی برای فقدانِ معنا و قصه است، سینمای بدون قهرمان و آرمان و سینمای بدون مضمونِ مرتبط و کارآمدِ معضلاتِ اصلی اجتماعی داریم.

الان در همین جشنواره، در فیلم ها به مسائل خودِ فیلم سازان پرداخته شده است؛ برای نمونه چند جوان که موءسسه فیلم سازی دارند به جنگل رفته اند! این دغدغه شما فیلم سازان است و برای شما جذاب است و معضل زندگی مردم نیست. فیلمسازِ ما کم مطالعه و مشاهده می کند‌. فیلمساز، فاصله خود را با مشاهدات میدانی آن قدر زیاد کرده است که این فیلم ها ماءخوذ از همین نوع زندگیِ خویش است.

“فرهاد عباسی”: توجه داشته باشیم فضای اصلی سینمای ما در موءلفه های مدرن و پُست مدرن است. حتی اگر بنا بر این است که موءلفه های سنت و مدرن را یک فیلم ساز ایرانی تحلیل نماید، بدون آنکه جامعه از سنت به مدرن عبور کرده باشد و از مدرن به پُست مدرن رسیده باشد، با مبنای اعتقادی و فرهنگی خویش این را بیان نمی کند، بلکه در جایگاه پُست مدرن می نشیند و با این معیار و میزان و خط کش، آنگاه مدرن را نقد می کند. نتیجه این خواهد شد که مساله او جامعه نخواهد شد و بحران مخاطب پیش می آید.

با بحران توجه توسط بدنه مخاطب روبرو هستیم که هر چه به سینما مراجعه می کند خود را در فیلم ها نمی بیند. یک سال، مضمون تمامی فیلم ها خیانت و سال بعد نفرت و سال بعدی نا امیدی می شود!!! این با شرایط اجتماعی ما چه نسبتی دارد. درست است که در فضای اجتماعی مشکلات وجود دارد اما موفقیت نیز در کنار شکست ها داریم. اما بازتاب آن در سینما فقط شکست می شود. اگر ۲ نفر هم بخواهند این موفقیت را نشان دهند از خاستگاه موءلفه های بومی نیست.

مانند همین در سینمای کوتاه موجود است. سینمای کوتاه به واقع بسترِ مشقِ سینمای بلند است. اغلب چون به جریانات اصلی و کلیدی در ساحت سینمای بلند نگاه دارند، فیلم کوتاه خود را متاءثر از عرصه سینمای بلند می سازند. به جای خلق فضای آوانگارد برای تجربه درست که حال می تواند منحر به شکست شود و یا خیلی موفق نباشد، باز به سراغ رادیکالِ همان جریانات و خطوط اصلیِ آن سینما می روند. این چنین سینمای کوتاه ما نیز شبیه سینمای بلند می شود و نقدی که به سینمای بلند داریم متوجه سینمای کوتاه هم می شود.

فاجعه بار اینجاست که در فیلم کوتاه چون میانگین سن فیلم سازان کمتر است خود را زیر کُد تعریف می کنند و از آن جایی که می خواهد مانند فیلمساز دیگری شود، نسخه دست چندم فیلم شبیه به او را می سازد. این جرات و جسارت برای ساخت و تجربه که در دوران جوانی بیشتر محقق می شود را از دست می دهند و مادامی که به معضلات اجتماعی از زاویه مدرن، استشراقی و مستشرقی نگاه کنند، نگاه به مشکلاتی که می گویید اینجا وجود دارد به این شکل می شود که نخست می خواهید برای آن ها نسخه فراهم کنید و در ثانی از بستر و بطن و متنِ جامعه این نسخه را تجویز نمی کنند بلکه نگاه می کنند آن طرف یک مستشرق نسبت به مشکلات جامعه ی من چه گفته است و از همان زاویه ،درک و نقد می کنند و این طور خواهد شد که تمامی نسخه ها غلط از آب در خواهند آمد.

البته ضرورتی ندارد و بنده خیلی معتقد نیستم که سینما بازتاب صد در صدی معضلات اجتماع باشد. ممکن است بخواهد حرف دیگری ناظر بر تجربه شخصی هم داشته باشد. بنده اتفاقا این را مستقل تر از جریانی می دانم که نه از موقعیتِ خود بلکه از بیرونِ مرز به جامعه ی خود نگاه می کند. آنجا مشق می شود که بتواند تشویق و بودجه بگیرد. درست است که از جریان های سینمایی صحبت می کنیم اما باید از بستر سازِ این جریان هم یاد کنیم. شما به عنوان مسئول می توانید بستر سازی و تصمیم سازی کنید که هنرمند ناچار باشد آنجا تولید داشته باشد. این مهم قطعا انجام خواهد شد.

سینمای مستقل شکل نمی گیرد الا اگر آدم مستقل شکل بگیرد. آدم مستقل نیز باید در جایگاه خود بنشیند و سنگ زیر پای او محکم باشد که حتی اگر می خواهد سنت را نقد کند از درون بستر جامعه، این نقد را انجام دهد نه از زاویه سفارشی سازی و چشم داشت به بالا آمدن و رفتن به جشنواره های خارجی برای کسب دستاوردها باشد!!!

سینمایی نیوز- در خصوص برگزاری جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران و تاثیر آن بر فیلمسازان جوان چه نظری دارید؟

“مصطفی آقامحمدلو”: جشنواره فیلم کوتاه روند سینمای تجربی است که تا ۱۰ سال آینده خروجی آن به سینمای حرفه ای سر ریز خواهد شد. برای آینده نگاری و آینده پژوهی سینمای حرفه ای و بدنه، نیاز داریم که سینمای تجربی را مورد واکاوی قرار دهیم. در این بازه ۱۰ ساله فرصت داریم که ریل گذاری کنیم. فیلمنامه هایی برای جشنواره های دوره بعد مصوب کنیم و الویت قرار دهید که دارای فضای شبه روشنفکری نباشد. فضای کارآمدی که می تواند هم طرحِ دغدغه کند و هم پاسخ دهد و هم به سینمای حرفه ای سرریز شود.

اتفاق خوب این جشنواره ایستادگی مدیران در تمرکز تنوع ژانر بود و اثر این فیلم های گوناگون را در سینمای سال های بعد می بینیم. این جشنواره ها در ریل گذاری سینمای ملی آینده بسیار موءثر خواهند بود.

سی و نهمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران ۲۷ مهر تا ۲ آبان ماه به دبیری محمد رضا آذر پندار در پردیس ملت در حال برگزاری است.

| گزارش و گفت و گو از: تورج اردشیری نیا

| عکس از: الهام سادات روئین تن

لینک کوتاه : https://cinemaeinews.ir/?p=8160

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.